Deyəcəyimi dedim...hansı şəkildə təhrif olduğunu göstərən biri gəlsin göstərsin! Bunun təhrif olduğunu iddia edən sözün əsl mənasında kitabların nəşriyyat işindən cahildir. Bu sözümdə heç bir mübaliğə etmirəm. Kitablar nüsxələrə əsaslanaraq nəşr olunur və mən yuxarıda qeyd etdim ki, bu ziyadı heç bir nüsxədə yoxdur. Bunu yalnız əl-İsmayili rəvayətində əl-Buxaridən nəql edib.

Nəsə belə davam etməklə, sizinlə forumda insan müzakirə belə aparmaq istəmir. Kişi kimi səhvinizi də boynunuza ala biləcək bir cürət göstərə bilmirsiz!!! Bacardığın smaylikləri bir-birinin dalınca düzməkdir! Afərin!

Deməli sənin kumirlərin vsyo taki qaçıblar. İndi ona görə sən burda gücənirsən? Bilə-bilə və ya bilməyə-bilməyəni zəhmət olmasa izah et.

Əhlaq cırır!?

Efendi, Abu Sufyana fikir vermə...boş ver getsin!
Adamdan görəcəyimiz çox hallar var!

Yekun görüş budur ki, müsəlman alimləri və hakimləridir.

Masiyyətdən təmiz olan heç bir alim tanımıram..

Melum olur henbelinin sohbetindenki emr sahibleri gerek mesum ola.

indi 2 qenaete gelmek olar.Ya dogurdanda shielerin imam adlandirdigi mesum keslerdir.
Yadaki Allah ayeni bosh yere nazil edib.

selefiler bu 2 variantdan hansini sechir goresen?

Bu nəticəni hardan çıxardın?

Rabbani alimlər... haqqı dəstəkləyən alimlər...hər bir alim yox!
Bir də onu qeyd edim ki, "əmr sahiblərinə tabe olun" ayəsi ümumi ayədir, "masiyətdə itaət yoxdur" hədisi bu ayəni təxsis edir. Ona görə də alimin batil fikirlərində ona tabe olmaq caiz deyildir. Həm də hakimin masiyətə əmrində də tabe olmaq caiz deyildir.

Bu kitab uydurma bir kitabdır, inşəAllah sabah və ya birisi gün imkan olarsa bunun səbəblərini təqdim edəcəm. inşəallah

Günahkar bəndə iki kəlimə tərcümə etməkdən bütün cümləni təhrif etmişdir.
İbn Arabi - rahiməhullah - deyir:

و من أشد شيء على الناس جاهل عاقل , أو مبتدع محتال , فأما الجاهل , فهو ابن قتيبة , فلم يبق و لم يذر للصحابة رسما في كتاب " الإمامة و السياسة " إن صح عنه جميع ما فيه

"İnsanlara ən çox təsir edən şey aqil cahil və hiyləkar bidətçidir. Cahilə gəldikdə, o, İbn Quteybə'dir və - "əl-İməmə vas-Siyəsə" kitabında - əgər içindəkilərin hamısının ona aid olması səhihdirsə - səhabəyə heç bir üz buraxmamışdır."

Gördüyünüz kimi İbn Arabi kitabın ona aid olması haqqında danışmır, lakin kitabın içindəki səhabələr haqqındakı tənəyə işarə edərək bunun İbn Quteybəyə aid olmasına şəkk etmişdir. Daha sonra isə əl-Mubərrid ilə əl-Məsudinin adlarını zikr edir, lakin deyilənlərin onlara nisbətinə şəkk etməmişdir. İbn Arabinin sözündə kitabın İbn Quteybəyə aid olmasını təsdiqləyən heç bir şey yoxdur, əksinə İbn Quteybə kimi bir alimin belə sözlər deməsində şəkk etdiyini göstərmişdir.

İbn Arabi'nin bu sözləri haqqında kitabı təhqiq edən Şeyx Muhib əd-Din - rahiməhullah - bu sözləri deyir:

لم يصح عنه شيء مما فيه . ولو صحت نسبة هذا الكتاب للإمام الحجة الثبت أبي محمد عبد الله بن مسلم بن قتيبة (213 - 276) لكان كما قال عنه ابن العربي ، لأن كتاب الإمامة والسياسة مشحون بالجهل والغباوة والركة والكذب والتزوير . ولما نشرت لابن قتيبة كتاب (الميسر والقداح ) قبل أكثر من ربع قرن ، وصدرته بترجمة حافلة له ، وسميت مؤلفاته ، ذكرت (في ص26 - 27) مآخذ العلماء على كتاب الإمامة والسياسة ، وبراهينهم على أنه ليس لابن قتيبة

"Kitabdakı hər hansı bir şeyin İbn Quteybəyə aid olması səhih deyildir. Əgər bu kitabın əl-İmam əl-Hüccə Əbu Muhamməd Abdullah bin Muslim bin Quteybəyə aid olması səhih olsaydı, İbnul-Arabi'nin onun haqqında dediyi kimi olardı (yəni İbn Quteybə cahil olmuş olardı), çünki "əl-İməmə vas-Siyəsə" kitabı cəhalət, axmaqlıq, yalan və saxtalaşdırma ilə doludur. 25 ildən çox bir müddət əvvəl İbn Quteybənin "əl-Meysər val-Qadəh" kitabını nəşr etdikdə müəllif üçün geniş bir tərcümeyi-hal yazdım və onun kitablarının adlarını qeyd etdim və səh 26-27-də alimlərin "əl-İməmə vas-Siyəsə" kitabına qarşı etirazlarını və bu kitabın İbn Quteybəyə aid olmamasına dair dəlillərini zikr etdim."

"əl-İməmə vas-Siyəsə" kitabı əhli-sünnət imamı İbn Quteybə'yə aiddirmi?
Cavab: xeyr, aid deyildir. Bunun dəlillərini bu şəkildə göstərmək olar.


1. Bu kitabın İmam İbn Quteybə'yə aid heç bir sənədi yoxdur.
2. İbn Quteybə'nin həyatı haqqında yazan müəlliflərdən heç bir onun belə bir kitabının olduğunu zikr etmirlər. Onun tarix haqqında yazdığı kitablarından yalnız iki kitab tanınır: "əl-Məarif" və "Tarix İbn Quteybə"

Kitab tarixi faktlara və İbn Quteybə haqqında bilinənlərə ziddir.
1. İbn Quteybə Bağdadda yaşamış və Bağdaddan yalnız Dinəvar'a çıxmışdır. Başqa heç bir şəhərə səfər etməmişdir. Lakin bu kitabda onun Dəməşqdə, Məğribdə olduğu görünür.
2. Kitabın müəllifi bir çox yerdə Əbu Leyla'dan eşitdiyini bildirir, lakin Əbu Leyla Kufənin qazisi olub və hicri 148-ci ildə vəfat etmişdir. Əbu Leyla'nın ölümü ilə İbn Quteybə'nin doğumu arasında 65 il fərq vardır.
3. Kitabda Əndəlüsün fəthi ona şahid olmuş bir qadından nəql olunmuşdur, halbuki Əndəlus İbn Quteybə'nin doğumundan 120 il əvvəl baş vermişdir.
4. Kitabda "Mərakeş" şəhərinin Musa bin Nuseyr (Nasir) tərəfindən fəth olunması zikr olunmuşdur, halbuki bu şəhərin əsasını murabitun camaatının sultanı Yusuf bin Təşifeyn hicri 455-ci ildə qoymuşdur. İbn Quteybə isə hicri 276-ci ildə vəfat edib.
5. Kitab İbn Quteybə kimi bir alimə layiq olmayacaq cahilliklər ilə doludur. Məsələn, Əbul-Abbas ilə əs-Səffəh'in iki müxtəlif şəxsiyyət olması bildirilir və Harun ər-Rəşid'in Mehdinin bir-başa xələfi olduğu qeyd olunur və ər-Rəşidin isə əhdi-vəlayəti oğlu Məmuna ötürdüyü, sonra isə oğlu Əminə ötürdüyü yazılır. Bu isə kiçik tarixçilərin belə yol verməyəcəyi xətalardır.
6. Kitabın müəllifi kitabda bir çox yerdə Misirin iki böyük alimindən nəql edir, halbuki İbn Quteybə heç bir zaman Misirdə olmamışdır və bu iki alimdən elm almamışdır.

Kitabın üslubu tamamilə İbn Quteybə'nin üslubundan fərqlənir. Məsələn İbn Quteybə öz kitabların uzun müqəddimə yazması ilə seçilir, lakin bu kitabın müqəddiməsi yalnız üç sətrdən ibarət bir müqəddimədir. Üstəlik kitabın lüğət və minhəc cəhətdən xüsusiyyətləri bunun İbn Quteybə'dən başqasına aid olduğunu göstərir. İbn Quteybə kitablarında tərtib və nizamı gözləyir, bu kitab isə belə bir şeydən xalidir. İbn Quteybə'nin digər kitablarında elm aldığı şeyxləri açıq aydın görülməkdədir və kitablarının çoxunda onlardan nəql edir. Lakin bu kitabında həmin şeyxlər nadirən, bəziləri isə heç zikr olunmur.

Bu kitabı uyduran və İbn Quteybənin adına yazan həqiqətdə bir şiədir:

1. Kitabın müəllifi səhabələrə tənə edir. Halbuki başqa kitablarında, məsələn "əl-İxtiləf fil-Ləfz var-Radd aləl-Cəhmiyyə val-Muşəbbihə" kitabında səhabələrə tənə edənləri küfrdə ittiham edir.
2. Kitabın müəllifi Muxtar bin Əbi Ubeyd haqqında kitabında gözəl sözlərdən başqa bir şey zikr etmir. Muxtar bin Əbi Ubeyd'in peyğəmbər ailəsinə dəvət etməsini və bu səbəblə Musab bin əz-Zubeyr tərəfindən öldürüldüyü qeyd olunur. Halbuki bu Muxtar peyğəmbərlik iddia etmiş yalançılardandır, onun haqqında xeyrlə danışanlar yalnız şiə müəllifləri olublar. Halbuki İbn Quteybə digər kitablarında həmin bu Muxtarı küfrlə ittiham etmişdir.

Bu kitabın İbn Quteybə'yə nisbətinin sihhətini çox alim inkar etmişdir. Bunu Şeyx Muhib əd-Din əl-Xatib, Sərvət Akkəşə, Abdullah Aseylən, Abdulhəmid Uveys, Seyyid İsmayıl əl-Kəşif, Seyyid Əhməd Saqr, Şeyx əl-Hüseyni və Şeyx əl-Cundi və digər tədqiqatçılar kitablarında qeyd ediblər. Orientalist alimlərdən bir çoxu da bu kitabın İbn Quteybə'yə aid olmadığını deyirlər.

yox...düz başa düşməmisən, İbnul-Arabi kitabın ona aid olduğunu təsdiqləməyib...onun "ان صح عنه جميع ما فيه" (onun içindəkilərin hamısının ondan olması səhih olarsa...) sözləri belə bunu izah etməyə kifayət edir, çünki İbnul-Arabi bununla içindəkilərin onun tərəfindən yazılmasına şəkk etdiyini göstərir...
səbrli ol! Bu barədə səni məlumatlandıracam...inşəAllah...

Salam alaykum.
Mən hər kimin mövlasıyamsa Əli (ə) da onun mövlasıdır. İlahi, kim onu sevirsə, sən də onu sev, kimin ondan acığı gəlirsə, sənində ondan acığın gəlsin! (ona düşmən münasibəti bəsləyənlərə qarşı sən də düşmən ol!)». Bu hədis «Səhih-Buxari», «Səhih Muslim»-in 3-cü, 4-cü cildlərində, «Sunəni Tirmizi»-nin 5-ci cildində «Sunəni ibn Macə»-nin 1-ci cildində, «Əhməd ibn Hənbəli»-nin 641-ci səhifəsindən qeyd edilmişdir və eləcə də «Sunən ibni Macə»-də 12 yerdə, «Mustədrəkus-səhihəyn» kitabının, 7 yerində bu hədis öz əksini tapmışdır.

Ya Allah! Bu hədisləri səhiheyn kitablarında göstərin.

nəzərə alsaq ki, həmişə "sürprizlərin" olur, hədisin orijinalını da görsətsək yenə bir nöqsan axtarassan. amma eybi yoxdur bu da hədis. zəhmət olmasa, qırmızı rənglə işarə etdiyimi tərcümə et

مسند أحمد
المجلد الرابع
( 101 من 154 )
17749 حَدَّثَنَا عَفَّانُ، حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ، أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ عَدِيِّ بْنِ ثَابِتٍ، عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ، قَالَ كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي سَفَرٍ فَنَزَلْنَا بِغَدِيرِ خُمٍّ فَنُودِيَ فِينَا الصَّلَاةُ جَامِعَةٌ وَكُسِحَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَحْتَ شَجَرَتَيْنِ فَصَلَّى الظُّهْرَ وَأَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُ فَقَالَ أَلَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنِّي أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ قَالُوا بَلَى قَالَ أَلَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنِّي أَوْلَى بِكُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ نَفْسِهِ قَالُوا بَلَى قَالَ فَأَخَذَ بِيَدِ عَلِيٍّ فَقَالَ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَعَادِ مَنْ عَادَاهُ قَالَ فَلَقِيَهُ عُمَرُ بَعْدَ ذَلِكَ فَقَالَ هَنِيئًا يَا ابْنَ أَبِي طَالِبٍ أَصْبَحْتَ وَأَمْسَيْتَ مَوْلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَمُؤْمِنَةٍ قَالَ أَبُو عَبْد الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا هُدْبَةُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ زَيْدٍ عَنْ عَدِيِّ بْنِ ثَابِتٍ عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَحْوَهُ‏


انظرهذَا المصدر

Həzrəti Ömər bundan sonra Həzrəti Əli ilə qarşılaşır və onun hər mömin və möminənin mövlası olması ilə təbrik edir.
Ömərin təbrik etməsi haqqında gələn bu hədisi Əli bin Zeyd bin Cədan rəvayət etmişdir. O hədis əhlinə görə zəifdir.
Lakin "Mən kimi mövlasıyamsa, Əli də onun mövlasıdır..." Hətta Ömərin təbrik etməsinin baş verdiyini qəbul etsək belə, heç bir şey dəyişməz...Həzrəti Ömər Əlini bu fəzilətinə görə təbrik etmişdir. Necəki Allahu Təalə deyir:
والمؤمنون والمؤمنات بعضهم أولياء بعض
"Möminlər bir-birinin vəliləridir..."
Bunda heç şübhə ola bilməz ki, Həzrəti Əli bizim mövlamızdır. Allahin bunu Əlinin haqqında təsdiq etməsi Əlinin fəzilətidir. Əgər Alllahın Rasulu bununla Əlini özündən sonra xəlifə təyin etmək istəyirdisə, ortaya iki sual çıxır:
1. Nə üçün bunu Məkkədən uzaq bir yerdə etmişdir, Məkkədə hacıların qarşısında bunu niyə etməmişdir. Halbuki peyğəmbər - salləllahu aleyhi va səlləm - sonuncu həccində vəda xütbəsi vermişdir.
2. Əgər peyğəmbər - salləllahu aleyhi va səlləm - bununla Əlini özündən sonra xəlifə təyin etmək istəyirsə nə üçün açıq-aydın bir dildə bunu Allahın qullarına izah etməmişdir? Halbuki belə bir əhəmiyyətli məsələ belə bir cümlə ilə ifadə edilə bilməz, xüsusilə əgər belə bir şey özündən sonrakı müsəlmanlarda fitnəyə səbəb olacaqdısa, nə üçün peyğəmbər - salləllahu aleyhi va səlləm - açıq aydın dildə Əlinin özündən sonra xəlifəsi olduğunu bildirməmişdir?

Özünüz artıq yerini dediz. Sizin yazılarınızı oxudum və orada Sizin şəxsi fikrinizdən başqa heç nə görmədim.

Sən bəlkə gözlərini həkimə göstərəsən..mən orada əl-Buxarinin şarihi İbn Hacərin sözlərini gətirib göstərdim ki, həmin sözlər nüsxələrdə yoxdur...AYDINDIR?
Sən hələ inadkarlıq edib öz sözünün üstündə durursan...təhrif olmasını sübut etmək üçün gərək nüsxələrdə olduğunu isbat edəsən! Ya İbn Hacər yalan danışır, ya da sən yalan danışırsan...bir şey iddia etmisən, amma sübut edə bilmirsənsə, o zaman yalan danışan sən olursan!

Sizin kitablarınızı təhrif etdiyinizi nəzərə alaraq, bu hədislərin bu günki səhiheyn kitablarında mövcudluğu şübhə altındadır. Sirr deyil ki, Siz bir çox Sizə sərf etməyən hədisləri öz kitablarınızdan silmisiz. Bunu elə bu forumun bir neçə mövzusunda göstərmişik.

Fath, bu çox güclü bir iddiadır...harda sübut eləmisən? Olar ki, həmin o təhriflərin bir ikisini göstərəsən?
İndi sən iddia edirsən ki, bu Ocaqda əhli-sünnətdə olmayan nüsxələr mövcuddur? Ya da əhli-sünnət nəyisə gizlədib göstərmir? əl-Buxaridə olan şey onun bütün şərhlərində mövcuddur, əl-Buxariyə yüzlərlə şərh yazılıb...necə olur ki, həmin şey bütün bu şərhlərdə, mətnlərdə olmadı...lakin Ocaq adlı birində oldu?!

Harda təhrif olunubsa göstər...sizin təhrif iddianızı görmüşəm, əl-Buxarinin nəşrində guya təhrif tapmışdız...amma, həqiqət isə bu idi ki, təhrifi edən ən-Nardaranı idi...birinci mövzunun adında təhrif etmişdi, ikinci isə həmin sözlərin əsldə olması təəssüratını oyadaraq nəşriyyatların həmin sözü oradan çıxardığını iddia etmişdir...Allaha şükür ki, bunun yalan olduğunu, həmin sözün nüsxələrdə olub olmamasını göstərdik...indi göstər görək ki, hansı kitabda təhrif edilmişdir?

Bu Şəltut isə elə indiki Əzharın Şeyxindən çox uzaq düşməyib. ət-Ticani isə cahilin biridir, sözün düzü onun o "necə zəlalət olundum" kitabına Şeyx Xamisin cavab yazması ürəyimi ağrıdır ki, o cahilə ümumiyyətlə cavab verməyə dəyməzdi...kitabı başdan axıra qədər cahilliklə doludur.

Birincisi sən kimsən ki, alimi təhqir edirsən?
İkincisi, sənin "elm xəzinəsi" olan Xəmisinə dair "Əliyə (a) atılan böhtanlar" adlı geniş mövzu var. Gir gör Xəmisin nə gündədir. Kişinin oğlu Ticanidə "oşıbka" tutur, özə isə...
Üçüncüsü, sən bu mövzularda nə gəzirsən? Sən ki, daha ağır mövzulara girişməyi xoşlayırdın. Keç 2-ci səhifəyə və Abu Sufyan ordusunun qoyduğu sualları cavablandır. Yoxsa çəkinirsən? Deyəsən hər dəfə "xəta etmişəm" sözünü eşidəndən sonra ağır depressiyalara düşürdün ki, bəs necə ola bilər ki, o boyda bar-bar bağıran alimlərim xəta idibmişlər, mən isə kişi-kişi onların fetvasına getmişəm. Yoxsa sərf edəndə cavab verirsən, sərf etməyəndə itib-batırsan.
Dördüncüsü, sən deyirdin o Şeyx İlahi Zahirin bərbad və yalanla dolu "dəlillərinə" söykənən? İndi hansı üznən gelib hələ söhbət "çürüdürsən"? Evin heç şüşədəndə deyil, amma Əhli-beyt (a) qalasına daş atırsan.
P.S Tərcümə et və bizi öz tərcümələrinlə feyziyab et.

Özünü gülünc vəziyyətə qoyma...mən xətamın nə xətasını olduğunu çox gözəl izah etmişəm, xəta İhsan İlahi Zahirin də deyildi, xəta mənim diqqətsizliyimdən olub, sitatın harada başlayıb harada bitdiyinə diqqət etməmişəm, iki ayrı sitatı bir-birinə daxil edərək tərcümə etmişəm...bu isə olan şeydir, bunda heç bir yalan yoxdur, aydındır? Bu İhsan İlahi Zahirin də xətası deyildi...
Abu Sufyan ordusu fırıldaqçıdır, fırıldağı da göstərilib, qara hayküyün biridir, müzakirə ədəbindən uzaq...özü bunu çox gözəl bilir! əlinə nə keçirsə yazıb ortaya tökür, bir insan ərəb dilində adi məsələləri bilmir, qaldı ki, ondan daha yuxarı meydana tullansın! Sən isə ümumiyyətlə müsibətsən, Buxari ilə İmam Cəfərin hansı zamanlarda yaşadığından xəbərin yoxdur...savadsızlıq eləmisən, savadsızlığını da udquna-udquna boynuna alırsan...hələ başqa biyabırçılıqlardan danışmıram.
Moderator olduğun halda camaata nümunə olmaq əvəzinə, məscid əhlinə "qatıq" deyirsən...


Burda müzakirə qaydaları deyilən bir şey yoxdur! Əgər müzakirə qaydalarına riayət ediləsi olunsa, o zaman çox gözəl şəkildə istənilən müzakirəni eləmək olar. Bu foruma müzakirə üçün xüsusi qaydalar lazımdır, çünki əgər İslamı və şəri bir məsələ zikr olunacaqsa, hər istənilən şəxs öz havasından söz deyib mövzunu "dəlixanaya" çevirəcəksə, o zaman bunun nə müzakirə havası qalacaq ki?!
Bir məsələni bitirmədən, o biri məsələyə keçməzlər...Ümumi hər kəs tərəfindən qəbul olunmuş meyarları müəyyən etmədən ümumiyyətlə müzakirə etməyin nə faydası? Heyif ki, bunlara riayət edən yoxdur...

Əl-Əzhər unverstetinin böyük ustadlarından və müftisindən biri olan, şeyx Mahmud Şəltut böyük sünnü alimlərindən sayılır. O, öz müsahibələrindən birində demişdir:
«و الباحث المستوعب المنصف، سيجد كثيراً فى مذهب الشّيعه ما يقوى دليله و يلتئم مع اهداف الشّريعة من صلاح الاُسرة و المجتمع، و يدفعه الى الاخذو الارشاد اليه»
«İnsaf əsasında olan, məsələnin bütün yönlərinə diqqət yetirən və islam barəsində araşdırmalara əsaslanan araşdırmalar, çox hallarda şiə məzhəbində rastlaşırıq. Belə məlum olur ki, onun dəlilləri çox güclü olub, islam şəriətinin hədəfləri ilə, habelə islam nəsillərinin və cəmiyyətinin islah olunması məqsədilə tam uyğundur. Beləki istər istəməz insanı şiəliyə və onun göstərişlərinə doğru meyl etdir.»

Tərcüməni yeyəsən! Bu nə tərcümədir? Sən söhbətə bax eee.... deməli, sünni bunu deyibmiş, amma özü şiəliyi qəbul etməyib...sən hələ ərəbcəsini düz əməlli başa düş...

Şeyx Məhmud Şəltut fətvanın bir qismində belə yazır:
«انّ مذهب الجعفريّة المعروف بمذهب الشّيعة الاماميّة الاثنا عشريّة، مذهبٌ يجوز التعبّد به شرعاً، كسائر مذاهب اهل السُنّةِ، فينبغي للمسلمين ان يعرفوا ذلك، و اَنْ يتخلّصوا من العصبيّة بغير الحقّ لمذاهبٍ معيّنةٍ، فَما كانَ دين الله و ما كانت شريعته بتابعةٍ لمذهب، او مقصورة على مذهب، فالكلّ مجتهدون مقبولون عند الله تعالى يجوز لمن ليس اهلاً للنّظر والاجتهاد تقليدهم و العمل بما يقرّرونه في فقههم، و لا فرق في ذلك بين العبادات و المعاملات
“Həqiqətən on iki imam şiəsi məzhəbi kimi tanınan Cəfəri məzhəbi elə bir məzhəbdir ki, ona təəhhüd (etiqad bəsləyib davam etdirmək) sair sünnü məzhəblərinə tabe olmaq kimi şərən caizdir. Buna əsasən müsəlmanlara layiqdir ki, bu mətləblərdən agah olsunlar, hər hansı bir məzhəb barəsində yersiz təəssüblərdən uzaq olsunlar və bu barədə xüsusi təəssübə malik olmasınlar. Bu məzhəbin bütün böyük alimlərinin hamısı müctehitddirlər. Onların fətvaları Allahın dərgahında qəbuldur. Müctehid olmayan şəxslər də onlara təqlid edə bilərlər. Onların öz fiqhlərində yazdıqları hökmlərinə əməl edə bilərlər. Bu barədə müamilə ilə sair ibadətlər arasında heç bir fərq yoxdur.“

Bu da elə yuxarıdakının qardaşıdır...

Bu Şəltut isə elə indiki Əzharın Şeyxindən çox uzaq düşməyib. ət-Ticani isə cahilin biridir, sözün düzü onun o "necə zəlalət olundum" kitabına Şeyx Xamisin cavab yazması ürəyimi ağrıdır ki, o cahilə ümumiyyətlə cavab verməyə dəyməzdi...kitabı başdan axıra qədər cahilliklə doludur.

İmamlar mələklərdən hansı növ elmi alıb? Məgər mələklər Allahın peyğəmbərə verdiyi şəriətdən başqa şəriət (təzə bir şey) gətiriblər imamlar üçün?
Allah-təala istədiyi insana vəhy göndərə bilər. Bildiyimiz kimi o İsanın anası, Musanın anasına da vəhy göndərib. Elə Sizin Səhihlərdə də bu haqda hədislər var:

Buxari Əbu Hüreyrədən, o da Peyğəmbərdən (s) nəql edir: “Sizlərdən əvvəl bəni İsrail övladlarından elə şəxslər var idi ki, peyğəmbər olmamaqlarına baxmayaraq mələklər onlar ilə söhbət edərdilər. Mənim ümmətimdən elə bir şəxs olarsa, Ömər özü olacaqdır.”
(“Səhihi-Buxari”, 2-ci cild, səh.194, Ömərin fəzilətləri fəsli)

Mən daha onu demirəm ki, mələk insan cildinə girib hamının gözü qarşısında peyğəmbərə yaxınlaşıb onunla söhbət edir və o getdikdən sonra peyğəmbər səhabələrinə deyir ki, bu kişi Cəbrayıl (ə) idi. Harada yazılıb ki, Cəbrayıl (ə) yalnız peyğəmbərin yanına gələ bilər?

Əvvələ sənin əl-Buxaridən gətirdiyin hədisdə elə bir söz yoxdur. Hədisdə "muhəddəs" deyilir, mələklər ilə danışması haqqında bir şey yoxdur. İbn Hacər "əl-Fəth" kitabında bunun təvili haqqında bir çox rəy gətirib..onun ilhamlanan kəs olması bir rəydir, digər rəyə görə doğru sözlü, sözündə haqqa isabət edən biridir, digər rəy isə mələklərin onun dili ilə danışmasıdır və İbn Hacər bunun da məna etibarı ilə ilhama əsaslandığını deyir.
İstənilən halda hədisdə belə bir söz yoxdur...

Üstəlik İsanın anası Məryəmin peyğəmbər olması haqqında bəzi əhli-sünnət alimləri fərqli görüşdə olublar, lakin istənilən halda bu da bir şeyə dəlalət etmir. Çünki Məryəm qadın olmuşdur və onun haqqında peyğəmbərlik vəsfi qadın olmasına görə mümkün deyildir, lakin eyni vəsfi bölüşdürməsi isə imkansız deyildir.

Uşaqların danışmasına isə cavab verdim...yəni bunda heç bir dəlil yoxdur. Uşaqların danışması Allahın möcüzəsi olmuşdur, yəni bununla Allaha bəndələrinə hüccət iqamə etmişdir. Lakin həmin uşaq bununla xüsusi bir məqama sahib olmamışdır. Heç kəs uşağa gəlib sual verib fətva soruşmayıblar... buna görə də əhli-sünnət övliyaların kəraməti ilə peyğəmbərlərin möcüzələri arasında fərq qoyublar.


Lakin sizin etiqada görə imamlar bir növ insanlara haqqı izah etmək üçün Allahın Yer üzərindəki nümayəndələridir, sizin öz standartlarınıza görə səhih saydığınız hədislərdə onların qeybi bilmələri, mələklərlə danışmaqları qeyd olunmuşdur. Yəni bütün göstəricilərə görə imamlar ilə peyğəmbərlər arasında heç bir fərq qalmamışdır. Diqqət edin...mən rasul demirəm, peyğəmbər deyirəm...çünki rasul yeni şəriət gətirənə verilən addır, amma peyğəmbər özündən əvvəlkinin şəriətini təbliğ edəndir.

Sizin öz alimlərinizə görə əgər imam bir söz deyərsə, bunu "Allah dedi: " deyərək rəvayət etmək caizdir. Belə bir elm sözsüz ki, Allahdan bir başa gələn elmdir. Çünki biz bilirik ki, bəzi məsələlərdə səhabələr peyğəmbərdən bunun onun öz sözü, yoxsa vəhy olduğunu soruşub dəqiqləşdirərdilər.

Əvvəla bəzi peyğəmbərlər də imam olublar. İkincisi isə, əgər Siz məhz şiə imamlarını nəzərdə tutursuzsa onlar yalnız peyğəmbərin dedikləri və onun gətirdiyi şəriətə əsasən nəsə deyiblər. Şəriət Allahdandır və peyğəmbər də Allahın əmr etdiyini deyib. İmamlarda həmçinin.

Sizin rəvayətləriniz bu dediklərinizi inkar edir. Çünki rəvayətlərinizdə gəlir ki, imamlar mələklərlə danışır, onlardan elm alır...yəni, başqa dillə desək imamlarınız elmlərini vəhy yolu ilə alırlar.

Sizə bu inandırıcı gəlmir? Məgər İsa (ə) hələ bələydə olarkən danışmadı? 5 yaşında senaqoqda öz yahudi ravinlərin səhvlərini onlara açıqlamadı?
Bəs necə olur ki, Siz Əbu Hüreyrənin süd əmər uşağın anasına ağıl öyrətməsi hədisini qəbul edirsiz, amma imamın bacarığına inana bilmirsiz?

Uşağın danışması əhli-sünnət alimləri tərəfindən bir şeyin doğruluğu üçün Allahdan bir ayətdir. 5 yaşında senaqoqda yəhudi ravinlərinə səhv tutmaq isə israiliyyatdır. Dəlil sayılmaz. Həmin danışan uşaqlar bir ayət olaraq danışıblar və bununla Allah öz nümayəndələrinin doğruluğunu göstərmişdir. Lakin heç kəs həmin uşaqdan elm almayıb və həç kəs həmin uşaqlara yazıb fətva soruşmayıblar. Heç kəs həmin uşaqları həmin vaxtı peyğəmbər kimi qəbul etməmişdir, çünki bilirik ki, İsaya peyğəmbərlik orta yaşlarında verilib.

Allah-təala 32:24 deyir: Biz onlardan (İsrail oğullarından) əmrimizlə (insanlara) haqq yolu göstərən rəhbərlər (imamlar) təyin etmişdik. Allah öz elmini və əmrlərini bir neçə yolla göndərir. Kiminləsə Özü danışır, kiməsə mələyi göndərir, kiməsə yuxuda vəhy edir, kiməsə də ayıqlığında. O istədiyi insana vəhy və ya ilham göndərə bilər.

Burada iki ehtimal var.
Ayədə qəsd olunan rəhbərlər Davud və Süleyman kimi peyğəmbərlərdir.
İkincisi isə adil rəhbərlərdir.
Birinci olarsa, onlara vəhy gəldiyi üçün onlara peyğəmbər deyilir.
İkincilər isə sadəcə adil rəhbərlərdir, onlara vəhyin gəlməsi və ya ilham olunması barədə dəlil yoxdur. Amma hər bir kəs ilham ala bilər, Allah dilədiyi kəsi ilhamla doğru qərara yönəldə bilər. Lakin belə bir ilhamı təyin etmək mümkün deyildir. Yuxuda isə irşad olunmaq peyğəmbərlərin anlaya biləcəyi bir şeydir, peyğəmbərlərdən başqa kəslər ehtimal edə bilərlər, lakin yəqinliklə söyləməkləri üçün Allah nəzdindən onlarda elm olmalıdır.

Nardarani,
yazında bir çox uydurma şeylər var...bir-bir analiz etmək istəmirəm.
Sözünü konkret yaz...fikrini de!
İmamlar Quranın batini elmini bilirlər?
Buna cavabım budur ki...belə bir iddia zındıqlardan başqa heç kəs üçün yaramır. Belə bir iddia ilə batinilər Allahın bütün haramlarını ibtal ediblər. Belə bir iddia Allahın sözlərinə ziddir. Allahu Təalə deyir:

وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ
"And olsun ki, Biz Quranı ibrət almaq üçün belə asanlaşdırdıq. Amma heç bir ibrət alan varmı?!"
(əl-Qamər, 17)

إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
"Biz onu, anlaya biləsiniz deyə, ərəbcə Quran etdik."
(əz-Zuxruf, 3)


وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ
نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأَمِينُ
عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ
بِلِسَانٍ عَرَبِيٍّ مُّبِينٍ


"Şübhəsiz ki, bu, aləmlərin Rəbbi tərəfindən nazil edilmişdir!
Onu, Ruhul-Əmin açıq-aydın ərəb dilində sənin qəlbinə nazil etdi ki, xəbərdar edənlərdən olasan!"
(əş-Şuara, 192-195)

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ فَيُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاء وَيَهْدِي مَن يَشَاء وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ


Biz hər bir elçini ancaq öz xalqının dilində danışan göndərdik ki, (haqqı) onlara bəyan etsin. Allah istədiyini sapdırır, istədiyini də doğru yola yönəldir. O, Qüdrətlidir, Müdrikdir.
(İbrahim, 4)

وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ


"Sənə də Zikri nazil etdik ki, insanlara, onlara nazil olanı izah edəsən və bəlkə onlar fikirləşələr."
(ən-Nəhl, 44)

Allah peyğəmbərinin dili ilə hər şeyi insanlara izah edib, Quranın dili aydındır, bəyanı açıqdır...Allah heç bir yerdə Quranın həm zahiri, həm də batini mənasının olduğunu söyləməmişdir. Nə də peyğəmbər belə bir şey deməyib. Bu, sonradan uydurulma bir şeydir ki, yalnız dini öz istəklərinə görə fırlatmağa yararlı olduğu üçün zındıqlara sərf edir.

Şiələr peyğəmbərdən sonra imamların gəldiyinə etiqad edirlər. Onlara görə bu imamlar məsumdur.

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْحُجَّةُ قَبْلَ الْخَلْقِ وَ مَعَ الْخَلْقِ وَ بَعْدَ الْخَلْق‏

"Əban b. Təğlib belə rəvayət etmişdir. Əbu Abdullah(Cəfəri Sadiq əleyhissalam) buyurdu: Yaradılşdan əvvəl, yaradılışla birlikdə və yaradılışdan sonra mütləq hüccət (peyğəmbə və ya imam) vardır."
Kafi c 1, səh 177

Bu rəvayətdən də göründüyü kimi, yaradılış Adəmlə başlayıb. İnsanlığın Adəmlə başlayan tarixi boyu bir peyğəmbər və ya daim bir imam vardır və axırda da mütləq bir imam olacaq.

Onlara görə hidayət yalnız və yalnız bu imamlar vasitəsilə olur.

Xeyr. Hidayət cürbəcür olur.

İmamlardan başqasından gələn elm batildir. Onlara görə imamların sözü peyğəmbərin və Allahın sözü kimidir. Yəni imam bir sözü deyərsə, bunu "Allah dedi" şəklində də söyləmək olar.

Əvvəla bəzi peyğəmbərlər də imam olublar. İkincisi isə, əgər Siz məhz şiə imamlarını nəzərdə tutursuzsa onlar yalnız peyğəmbərin dedikləri və onun gətirdiyi şəriətə əsasən nəsə deyiblər. Şəriət Allahdandır və peyğəmbər də Allahın əmr etdiyini deyib. İmamlarda həmçinin.

İmamlar 3 yaşında olsa belə, onlar insanlara haqqı izah edə bilərlər. İmamlar elmlərini Allahdan alırlar.

Sizə bu inandırıcı gəlmir? Məgər İsa (ə) hələ bələydə olarkən danışmadı? 5 yaşında senaqoqda öz yahudi ravinlərin səhvlərini onlara açıqlamadı?
Bəs necə olur ki, Siz Əbu Hüreyrənin süd əmər uşağın anasına ağıl öyrətməsi hədisini qəbul edirsiz, amma imamın bacarığına inana bilmirsiz?

Hər şeydən qabaq bilmək istərdim ki, imamlar bu elmi Allahdan necə alırlar?

Allah-təala 32:24 deyir: Biz onlardan (İsrail oğullarından) əmrimizlə (insanlara) haqq yolu göstərən rəhbərlər (imamlar) təyin etmişdik. Allah öz elmini və əmrlərini bir neçə yolla göndərir. Kiminləsə Özü danışır, kiməsə mələyi göndərir, kiməsə yuxuda vəhy edir, kiməsə də ayıqlığında. O istədiyi insana vəhy və ya ilham göndərə bilər.

مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنْ خَلَفِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع الْحُجَّةُ قَبْلَ الْخَلْقِ وَ مَعَ الْخَلْقِ وَ بَعْدَ الْخَلْق‏

"Əban b. Təğlib belə rəvayət etmişdir. Əbu Abdullah(Cəfəri Sadiq əleyhissalam) buyurdu: Yaradılşdan əvvəl, yaradılışla birlikdə və yaradılışdan sonra mütləq hüccət (peyğəmbə və ya imam) vardır."
Kafi c 1, səh 177

Bu rəvayətdən də göründüyü kimi, yaradılış Adəmlə başlayıb. İnsanlığın Adəmlə başlayan tarixi boyu bir peyğəmbər və ya daim bir imam vardır və axırda da mütləq bir imam olacaq.

Rəvayətə gəldikdə burada heç bir dəlil yoxdur. Bir neçə səbəbdən.
1. Hüccət sözü imama dəlalət etmir.
2. Hüccət yaradılışdan da əvvəl olmuşdur, imamlar yaradılışdan qabaq olmayıblar...deməli bu hüccətlə qəsd olunan başqa bir şeydir.
3. Biz bilirik ki, tarixdə elə zamanlar olub ki, həmin dövrdə peyğəmbər olmamışdır...məsələn İsa ilə peyğəmbərimiz arasında 600 il vaxt ötmüşdür.
4. Rəvayətin sənədində Xaləf bin Hamməd vardır. Şiə ricəl alimlərindən İbnul-Ğadairi deyir: "Onun halı qarışıqdır. Bəzən hədisini qəbul edirik, bəzən inkar edirik. Şahid qismində yararlıdır." ("Məcmə ər-Ricəl", 2/271) Lakin digər alimləriniz, məsələn ən-Nəcaşi kişini siqa sayır. Xoyi də ən-Nəcaşinin dediyini qəbul etmişdir. Eləcədə Muhamməd bin Xalid əl-Bərqi haqqında İbnul-Ğadairi deyir: "hədisləri qəbul olunur və inkar olunur. zəiflərdən çox hədis rəvayət edir. Mürsəllərə etimad edir." ("Ricəl İbnil-Ğadiri", səh: 93) ən-Nəccaşi isə deyir: "Zəif əl-hədis" ("Ricəl ən-Nəccaşi", 335) yəni hədisləri zəifdir
Əhməd bin Muhamməd isə Muhamməd bin Xalid əl-Bərqinin oğludur. Şiə ricəl alimləri onu siqa sayırlar. Lakin onun öz tələbəsi, əl-Kuleyninin şeyxi Muhamməd bin Yəhya əl-Attar isə onu tənqid etmişdir. Muhamməd bin Yəhya özü deyir: "فقلتُ لمحمد بن الحسن : يا أبا جعفر ، وددتُ ان هذا الخبر جاء من غير جهة أحمد بن أبي عبدالله !"
"Ey Əbu Cəfər! Arzu edirəm ki, bu xəbər Əhməd bin Əbi Abdullahdan başqa tərəfindən rəvayət olunsun..."
Üstəlik əs-Saduq heç cür Muhamməd bin Yəhya əl-Attar'da rəvayət edə bilməz. əl-Xoyi deyir: "ومحمد بن يحيى العطّار من مشايخ الكليني يروي عنه كثيراً، ومع ذلك فقد قال الصدوق: حدّثني محمد بن يحيى العطّار، عن محمد بن أحمد : الحديث ؤ. ثواب الاعمال: في ثواب من صلّى بين الجمعتين خمس مائة ركعة. وظاهر هذا الكلام أنّ الصدوق يروي عنه بلا واسطة،: ولكن من المطمأن به أنّ الواسطة قد سقطت وهو أحد مشايخه،"
"Muhamməd bin Yəhya əl-Attar, əl-Kuleyninin şeyxlərindəndir və ondan çoxlu rəvayət etmişdir. Bununla belə əs-Saduq deyir: Mənə Muhamməd bin Yəhya əl-Attar, Muhamməd bin Əhməddən rəvayət etdi: hədis: əməllərin savabı, kim iki cümə arasında beş yüz rükət qılarsa...Bunun zahirindən görünür ki, əs-Saduq ondan vasitəsiz rəvayət edir. Lakin əminliklə demək olar ki, buradakı vasitə düşmüşdür və bu, onun şeyxlərindən biridir..."

Bir sözlə bu hədis elmi standartlara görə dəlil kimi yaramır...

Belə bir sual vermək istəyirəm.
Şiələr peyğəmbərdən sonra imamların gəldiyinə etiqad edirlər. Onlara görə bu imamlar məsumdur. Onlara görə hidayət yalnız və yalnız bu imamlar vasitəsilə olur. İmamlardan başqasından gələn elm batildir. Onlara görə imamların sözü peyğəmbərin və Allahın sözü kimidir. Yəni imam bir sözü deyərsə, bunu "Allah dedi" şəklində də söyləmək olar. İmamlar 3 yaşında olsa belə, onlar insanlara haqqı izah edə bilərlər. İmamlar elmlərini Allahdan alırlar.

Hər şeydən qabaq bilmək istərdim ki, imamlar bu elmi Allahdan necə alırlar?

və Quranı məxluq hesan etmək kafirlikdirsə, Buxarini niyə möhtərəm sayırsız? halbuki, o da Quranı məxluq bilib.

http://313news.net/f...amp;#entry10425

Buxari belə bir şey deməyib və belə bir şeyə inanmayıb, sənin verdiyin linkdə də belə bir şey yoxdur. Sən sadəcə olaraq yalan danışırsan!

Mövzuda da öz aliminizdən sitatlar gətirdim, öz alimləriniz deyir ki, İbn Əbil-Hədis bir ğulati şiə kimi böyüyüb və ömrünü elə keçirib, ömrünün sonunda Bağdadda mötəzili Cahizin fikirlərindən təsirlənib. Bir insanın şiə olması üçün şiə namazı qılması şərt deyil.
Əgər yuxarıdakı öz alimlərinizin şahidliyini qəbul etmirsizsə, sizə başqa cür kömək edə bilmərəm....

İbn Əbil-Hədid kimdir?
Bu forumda və digər forumlarda bu zat əhli-sünnətə qarşı dəlil gətirilir və guya sünni alimidir. Bilənlər bunun yalan olduğunu bilirlər. Lakin inadkarlar inad edirlər. Ona görə də inşəallah onun haqqında əhli-sünnət kitablarından və şiə kitablarından nəql gətirərək onun şiə deyil, sünni olduğunu isbat edəcəyik, inşəAllah!
Ümid edirəm ki, bundan sonra mövzumuz yekun bir söz olar...daha bundan sonra bu İbn Əbil-Hədid gözümüzə girməsin!

İbn Əbil-Hədid kimdir?
Hər şeydən əvvəl şiə alimlərinin onun haqqındakı fikrinə baxaq!
هو عز الدين بن ابي الحسن بن ابي الحديد المدائني صاحب شرح نهج البلاغة المشهور وهو من أكابر الفضلاء المتتبعين وأعاظم النبلاء المتبحرين مواليا لأهل العصمة و الطهارة …… وحسب الدلالة على علو منزلته في الدين وغلوه في امير المؤمنين عليه السلام شرحه الشريف الجامع لكل نفيسة وغريب ، والحاوي لكل نافحة ذات طيب
“Onun adı İzz əd-Din bin Əbil-Həsən bin Əbil-Hədid əl-Mədəini’dir. “Nəhcul-Bələğə” kitabının məşhur şərhini yazan odur. O, araşdırmacı alimlərin böyüklərindəndir, elmdə dərya sayılan alicənabların ən alilərindəndir. İsmət və təharət əhlini (yəni əhli-beyti) dəstəkləyənlərdəndir...Onun bütün gözəllikləri özündə toplayan və inciləri cəm edən şərəfli şərhi (yəni Şərh Nəhcul-Bəlağa) onun dindəki uca məqamına və möminlərin-əmiri Əlinin – aleyhissələm – şanında ğuluv etməsinə dəlalətdə kifayət edir... ”
(əl-Xavanəsəri, “Ravdatul-Cənnət”, 5/20-21)

əl-Qummi isə “əl-Kunə val-Əlqab” kitabında deyir:
ولد في المدائن وكان الغالب على أهل المدائن التشيع و التطرف والمغالاة فسار في دربهم وتقيل مذهبهم و نظم العقائد المعروفة بالعلويات السبع على طريقتهم وفيها غالي و تشيع
ثم خف الى بغداد وجنح الى الاعتزال واصبح كما يقول صاحب نسخة السحر معتزلياً جاهزيا في اكثر شرحه بعد ان كان شيعياً غالياً
“əl-Mədəin şəhərində doğulmuşdur və bu şəhərin əhalisinin çoxu şiə idi, şiəlikdə radikal idilər və etiqadlarında ğuluv vardı. O, da onların bu yolu ilə getmişdir. Onların əqidələrini "əl-Uluviyyət əs-Səbu" adı ilə tanınmış nəzmində qeyd etmişdir və həmin bu beytlərində ğuluv və təşəyyu vardır...(daha sonra həmin bu beytlərdən bəzilərini qeyd edir...) ...Sonra Bağdada getmiş və mötəzili əqidəsinə meyl etmişdir və “Nəsmətus-Səhar” kitabının sahibinin dediyi kimi ifrat şiə olduqdan sonra mötəzili cahizi olmuşdur. Bağdad’da 655-ci ildə vəfat etmişdir. Ayətullah əl-Hilli öz atası vasitəsilə ondan rəvayət etmişdir.”
(əl-Qummi, “əl-Kunə val-Əlqab”, 1/185)

Yusuf İlyən Sirkis “Mucəm əl-Mətbuat əl-Arabiyyə” kitabında (1/29) deyir:
عبد الحميد بن هبة الله بن محمد بن محمد بن أبي الحديد عز الدين المدائني الحكيم الاصولي المعتزلي هو من أكابر الفضلاء المتشيعين .
وأعاظم النبلاء المتبحرين مواليا لاهل بيت العصمة والطهارة وان كان في زي أهل السنة والجماعة
“Abdulhəmid bin Hibbətullah bin Muhamməd bin Muhamməd bin Əbil-Hədid İzz əd-Din əl-Mədəini əl-Həkim əl-Usuli əl-Mötəzili, o, təşəyyu əhlinin fəzilətlilərinin ən böyüklərindəndir. Əhli-sünnət və camaatın cildində olsa da, ismət və təharət əhlini dəstəkləyən elm əhlindən olan alicənabların ən alilərindəndir.”

Sənin əqidə qardaşın Əbu Sufyan ordusu bir adət olaraq ərəbcə yerləşdirdiyi mətni tam tərcümə etməyib və sən də onun tərcüməsinə əsaslanırsan. Ona görə də mən sənin xətrinə onun tərcümə etmədiyi yerləri də əlavə edib təqdim edəcəm:

ومن زعم ان القران مخلوق فقد كفر وخرج عن الايمان وبانت منه امرأته يستتاب فان تاب والا ضربت عنقه وجعل ماله فيئا بين المسلمين ولم يدفن في مقابر المسلمين ومن وقف وقال لا أقول مخلوق أو غير مخلوق فقد ضاهى الكفر ومن زعم ان لفظي بالقران مخلوق فهذا مبتدع لا يجالس ولا يكلم ومن ذهب بعد مجلسنا هذا إلى محمد بن إسماعيل البخاري فاتهموه فإنه لا يحضر مجلسه الا من كان على مثل مذهبه

"Kim iddia edərsə ki, Quran məxluqdur küfr etmişdir və imandan çıxmışdır, xanımı ondan ayrılmalı, tövbəyə dəvət edilməlidir. Tövbə edərsə (çox gözəl), əks təqdirdə boynu vurular. Malı müsəlmanlar arasında qənimət kimi bölünər, müsəlman qəbrində basdırılmaz və kim tərəddüd edərsə və "məxluq və ya qeyri-məxluq olduğunu demirəm" deyərsə küfrə yaxınlaşmışdır və kim "mənim Quran oxuyarkən ləfzim məxluqdur" deyərsə, bidətçidir. Onunla oturulmaz, onunla danışılmaz və kim bizim məclisdən sonra Muhamməd bin İsmayıl əl-Buxari'nin yanına gedərsə, onu ittiham edin, çünki onun məclisinə onun məzhəbində olandan başqa heç kəs getməz."

Bax, qırmızı ilə işarələdiyimi Abu Sufyan tərcümə etməyib. Qırmızı ilə işarələdiyim də isə əz-Zuhli digər iki qrup insanları zikr etmişdir. Birinci qrupu kafir görür, ikincisini hər han küfrə düşə biləcəyini deyir, üçüncüsünü isə sadəcə bidət adlandırmışdır. Bax, əl-Buxari ilə əz-Zuhlinin arasındakı ixtilaf bundadır. Yəni əz-Zuhliyə görə kim ümumiyyətlə bu sözü deyərsə, özündən əvvəlkilərin açmadığı bir məsələni açmışdır. Ona görə də əz-Zuhli buna bidət demişdir. Lakin hamı bilir ki, əl-Buxarinin dediyi sözlər haqqdır...

Nəsə...indi sənə artıq bunu üçüncü dəfə izah etmiş oldum. Ümid edirəm ki, bundan sonra artıq bir şübhən qalmaz.