DONUZ ƏTİNİ YEMƏK NİYƏ HARAMDIR?
• R.Haşımov, tibb elmləri nam.
G.Sarıyev, fəlsəfə elmləri nam.
S.Tağıyev, əzcaçılıq elmləri nam.
Nə üçün donuz ətini yemək olmaz?
İnsan idrakı üçün aydın olmayan bu və digər sualların bircə cavabı var - həqiqəti bilmək gərəkdir. Həqiqəti bilməyin isə yeganə yolu - Allaha üz tutmaqdır.
Müsəlmanlar Allahın donuz ətini haram buyurduğunu yaxşı bilir və öz qidalarında donuz ətindən qətiyyən istifadə etmirlər.
Donuz ətindən istifadə edən və onun çox faydalı, dadlı olduğunu, yalnız soyuducu olmayan keçmiş zamanlarda tez korlandığı üçün haram buyurulduğunu söyləyənlər isə, ilk növbədə bu qadağanın mahiyyətini başa düşərək, üzərində düşünülməlidirlər. Müzakirələr aparmaq lazımlı şeydir; lakin müzakirələr təkzibedilməz faktlar əsasında olmalıdır.
Donuz ətinin qida kimi yararsız olması barədəki faktlar az deyil. Bu faktlar həm elmi, həm də elmi-kütləvi ədəbiyyatda dərc olunmuşdur. Lakin insanlar nədənsə, bu cür faktlara etinasız yanaşır və müxtəlif növlü qidalar hazırlanmasında donuz ətindən geniş surətdə istifadə edirlər. Həm də etiraf olunmalıdır ki, donuz əti və ondan hazırlanmış məlumatlar hələ qədim dövrlərdən başlayaraq ən çox istifadə edilən qida məhsullarındandır.
Donuzun ev heyvanına necə çevrilməsi və insan həyatında bu "fəxri" yeri nə cür tutmasını göstərən bəzi tarixi faktları sadalayaq.
Ev donuzlarının əcdadı digər vəhşi heyvanlara nisbətən insandan daha az qorxan vəhşi qabandır. Qədim insanın əkdiyi müxtəlif bitkilər vəhşi qabanları şirnikləndirirdi. İnsanların ciddi səylərinə baxmayaraq, vəhşi qabanlar öz balaları ilə birlikdə əkin məhsullarının "gecə oğrularına" çevrildi. İnsanlar donuz balalarını tutmağa, çoxaltmağa və əhliləşdirməyə başladılar. Qabanlar qabaqlarına çıxan hər şeyi yediklərindən (onlar palıd qozası, qoz, toxum, giləmeyvə, göbələk, yabanı bitkilərin kökləri, həşərat, qurbağa, kiçik gəmiricilər, quş yumurtası və s. ilə qidalanırlar) onları əhliləşdirmək çətin olmadı. Beləliklə, vəhşi qaban indiki donuza çevrildi və ev heyvanları cərgəsində itdən sonra ikinci yer tutdu.
Qədim dövrlərdə Çin və Misirdə donuzlar müqəddəs heyvan sayılırdı. Bu ölkələrdə donuzlar xoşbəxtlik və firavanlıq rəmzi idi. Fironların, imperatorların və kralların sarayında xüsusi donuzabaxan vəzifəsi mövcud idi. Yalnız dini və dövlət bayramlarında donuz əti yeməyə icazə verilirdi. Roma imperiyasında donuz ətinin dadını yaxşılaşdırmaq üçün, kəsməmişdən əvvəl donuza çaxır içirirdilər.
Bəzi papuas qəbilələrində isə hətta qadınlar donuz balalarına öz döşlərindən süd də verirdilər. Yeni Qvineyada yaşayan papuas qəbilələri arasında donuza pərəstiş halı indiyə kimi qalmaqdır. Donuz onlarda ailənın üzvü sayılır. Donuza adla müraciət edir, onunla söhbətləşir, danışırlar. Donuz xəstələndikdə, yaxud şikəst olduqda papuaslar kədərlənır və ağlayırlar. Papuaslar donuzu öz yedikləri qidalarla yemləyirlər. İnsanlar ilə donuzlar, həmçinin digər heyvanlar arasındakı bu cür münasibətlər indi də bəzi başqa (hətta "mədəni") xalqlarda mövcuddur.
Lakin insanlarla donuzlar arasındakı "yaxşı" münasibət, donuz əti yeməklə insanların ağır nəticələrə gətirib çıxaran (hətta ölümlə nəticələnən) müxtəlif xəstəliklərə yoluxmaları ilə pozulmağa başladı.
İnsanların mənafeyi naminə böyük Yaradan, donuz əti yeməyə onlara qadağan etdi. İnsanlara bu qadağan haqqında hələ Bibliyada xəbər verilmişdir:
"Onların ətini yeməyin və leşlərinə toxunmayın; onlar sizin üçün murdardırlar"("Bibliya", "Levit" kitabı, 11:8).
Lakin təəssüf ki, insanlar həqiqəti anlamalıdılar, idraklarının səsinə qulaq asmadılar və "öz yolları" ilə getdilər. Həmin yolun hara aparıb çıxardığını isə, gəlin, birlikdə araşdıraq.
Artıq bu gün donuz ətinin insan orqanizminə zərəri barədə inkaredilməz elmi faktlar mövcuddur. Bu dəlillərdən bəzisini sadalayaq.
Alimlərin çoxsaylı tədqiqatları nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, təkcə ev donuzunun deyil, qabanın da ətini yedikdə, insan trixinellyoz kimi ağır xəstəliyə yoluxur. Bu xəstəliyin törədicisi donuz orqanizmində yaşayan "trixinella" (Trichinella spiralis) adlı parazitdir.
Yoluxmuş donuz ətini yedikdən, adətən 2 -3 həftə sonra trixinelyoz xəstəliyi başlayır. Bu zaman bədənin hərarəti xeyli yüksəlir, möhkəm baş ağrıları və əzələlərdə ağrılar başlayır, mədə-bağırsaq pozuntuları, ürək-damar çatışmazlığı, ürəkbulanma, qusma, titrətmə müşahidə edilir. Xəstəliyin daha xarakterik əlaməti üzün, xüsusən də göz dəlikləri tamamilə də xalq arasında bu xəstəlik "şişkinlik" adlandırılır.
Bunu da bilmək vacibdir ki, donuz ətindəki xəstəliktörədici "trixinellər" xarici təsirlərə qarşı xeyli davamlıdır. Onlar hətta - 10ºC temperaturda dondurulmuş ətdə belə yaşayır. Bir vaxtlar hesab edirdilər ki, trixinellər - 35ºC-dən aşağı və +100ºC-dən yuxarı temperaturda məhv olur. Lakin müasir bioloji tədqiqatlar nəticəsində sübut olunmuşdur ki, bu cür tövsiyələr tamamilə səmərəsizdir; çünki ətdəki trixinell süfrələrini heç bir üsulla məhv etmək mümkün deyil. Trixinell süfrələri üçün yüksək və aşağı temperaturlarda istənilən üsulla emal prosesləri qətiyyən qorxulu deyil; bu mənada, duzlama və hisəvermə proseslərindən danışmağa belə dəyməz.
Bəzən hətta ölümlə nəticələnən bu cür təhlükəli xəstəlikdən yeganə qorunma üsulu - donuz əti yeməməkdir.
Trixinelldən başqa, donuzların bədənində viruslar da yaşayır və çoxalır. Ensefalit (baş beyin iltihabı) kimi ağır xəstəliyin virusu qansoran həşəratlar vasitəsilə donuzlardan insanlara ötürülür. Yoluxucu ensefalit virusu çox kəskin ağırlaşmalara - üz və ətraf əzələlərinin qıc olmasına, iflicə, udma və tənəffüs pozuntularına, huşun itirilməsinə, psixi pozğunluqlara, çox vaxt isə ölümə səbəb olur.
1999-cu ilin yazında Malayziyada yüksək ölüm səviyyəsi ilə müşayiət olunan ensefalit epidemiyasının yayılması, bu mənada çox səciyyəvi hadisədir. Ölkə hökuməti əlverişsiz bölgələrdəki bütün donuzların məhv edilməsi haqqında qərar qəbul etdi. Bu zaman 400 000-ə yaxın donuz məhv edildi. əlbəttə, bu, dövlət üçün böyük maddi zərər idi. Amma bütün əhalisi Yaradanın qadağanlarına riayət edən bir ölkədə belə hadisələr baş verə bilməz.
Donuz vasitəsilə insanın yoluxduğu, bundan heç də az təhlükəli olmayan digər xəstəlik isə listeriozdur. Bu xəstəliyi B. Proteus bakteriyaları törədir. Donuz əti, ondan hazırlanmış məhsul və məmulatların işlənilməsi və satışı ilə məşğul olan ət kombinatı, ictimai yeyinti və ticarət şəbəkəsi işçiləri listeriozla yoluxurlar.
K. V. Bobrişevin "Allah bu cür müalicə edir" adlı kitabında nəşr edilmiş elmi arayışda, donuz əti yeyən insanların xərçəng kimi dəhşətli bəla ilə xəstələnmə mexanizmi barədə informasiya verilir. Aşağıda həmin kitabdan qısaca sitat göstəririk: "Dünya alimləri donuz hüceyrələrini əsaslı surətdə tədqiq etdikdən sonra belə bir yekdil rəyə gəlmişlər: yağlı donuz hüceyrəsi mədə şirəsində həll olmur; lakin insan orqanizmində yığılaraq sonradan bədxassəli şişə çevrilən yad cisim təşkil edir...", (K. V. Bobrişev, 1996, c. 43).
Oxucunu yormamaq üçün, donuz əti vasitəsilə insanın yoluxduğu digər xəstəliklərin adını sadalamırıq.
Bunlar, donuz ətindən qida kimi istifadə etmək və bunun insan üçün ağır nəticələri ilə bağlı məlumatlar idi. Donuz əti yeyən insanlar bunu da bilməlidirlər ki, donuz ətinin fiziki sağlamlığa zərərli təsiri özünü həmin an deyil, sonradan da büruzə verə bilər.
Donuzların öyrənilməsi ilə bağlı tibb-biologiya elmlərinə aid bir sıra başqa məlumatlar da mövcuddur. Bunlardan bəzisini sadalayırıq.
Hüceyrə və molekulyar səviyyələrdə aparılan müasir tədqiqatlarla sübut olunmuşdur ki, donuz toxumalarının strukturu insan toxumalarının strukturuna çox yaxındır. Bir çox göstəricilər, xüsusilə qadın tərkibi həzm prosesinin fiziologiyası, hər şeylə qidalanmaq və s. cəhətdən insana digər heyvanlara nisbətən donuz daha çox yaxındır. Bu mənada yalnız meymunlar istisna təşkil edir.
Doğumdan sonrakı ilk günlərdə qadının süd vəzilərindən xaric olan və körpənin immun sisteminin formalaşmasında mühüm rol oynayan süd, bala verən donuzun südü ilə, demək olar ki, eyni amin turşu tərkibinə malikdir.
Donuzlar, insanlara xas olan xəstəliklərlə xəstələnirlər. Bu zaman onlar, elə insanları müalicə etmək üçün istifadə olunan dərman preparatları ilə (həm də təxminən eyni dozalarda) müalicə oluna bilər. Bu oxşarlıqdan istifadə edən tədqiqatçılar, yeni yaradılan dərman preparatlarının dozasını ilk öncə donuzlar üzərində sınaqdan keçirirlər. Radiaktiv və toksik maddələrin insan orqanizminə təsir mexanizmi və nəticələri, donuzlar üzərində keçirilmiş təcrübələr əsasında öyrənilmişdir.
Donuzların orqanizminə alkoqolun təsirinin öyrənilməsi üzrə tibbi-bioloji təcrübələr çox maraqlı nəticələr vermişdir. Tədqiqatlar göstərmişdir ki, həm cavan, həm də yaşlı donuzlar asanlıqla və heç bir məcburiyyət olmadan böyük miqdarda alkoqol qəbul edə bilirlər.
Orqanizmlərində alkoqola qarşı refleks yaranmış "əyyaş donuzlar"ın davranışı bu cür təsvir edilir: "əyyaş donuzlar müəyyən saatlarda ayaqlarının birini götürüb digərini qoyub xortuldayır, səbrsizliklə spirt dolu çanağı gözləyirlər. Həsrəti çəkilən içki görünən kimi, heyvanlar öz payları uğrunda mübarüzəyə başlayır, sonra isə birlikdə bəxtəvər surətdə döşəmənin üstündə tir-tap uzanıb yatırlar".
Xroniki "əyyaş donuzlar"ı öyrənən alimlər müəyyən etmişlər ki, alkoqol donuzların orqanizmini tədricən dağıdır, onların ürək, qara ciyər, böyrək və digər orqanlarına patoloji təsir göstərməklə acınacaqlı nəticələrə gətirib çıxarır.
Donuzlar üzərində aparılmış təcrübələrin nəticələri xroniki "əyyaş donuzlar"la xroniki əyyaş insanların hərəkət və aqibətlərində olan bənzərlikləri nümayiş etdirir. Donuza gəlincə, onun beyni bütün bədən kütləsinin cəmi 0,05%-ni təşkil etdiyindən, sərxoş vəziyyətdə öz davranışına nəzarət edə bilmir və xroniki əyyaşlığın təhlükəsini dərk etmir. İnsan beyni isə, bədən kütləsinin 2%-ni təşkil etdiyindən, o, öz davranışına nəzarət etməli və özünü xronik sərxoşluqdan çəkindirməli idi. Heç olmazsa, bu fərqə görə, şüurlu insan donuz kimi içməməlidir. Bunu da qeyd etməyi zəruri sayırıq ki, sistematik surətdə alkoqol qəbul edərək öz davranışlarında donuzlarla eyniyyət təşkil edən insanlar da az deyillər; çünki onlar böyük Yaradanın başqa bir qadağanını pozurlar. Müqəddəs Quranda həmin qadağan haqqında belə deyilir:
"Ey iman gətirənlər! Şərab da, qumar da, bütlər də, fal oxları da Şeytan əməlindən olan murdar bir şeydir. Bunlardan çəkinin ki, bəlkə, nicat tapasınız!" (Quran, "Maidə" surəsi, 90-cı ayə).
Oxucuda sual yarana bilər ki, donuz problemini nə üçün bu qədər dəqiqliklə araşdırırıq?
Bu suala elə Miçurinin təcrübələrinə istinad etməklə də cavab vermək olardı. Bu, həmin Miçurindir ki, Təbiətdən bəxşişlər gözləməyərək özü ondan nəsə alırdı; həm də bu nəsə, naməlum bir şey olaraq qalmaqdadır... Buna görə də hal-hazırda insanlar nəinki faydası olmayan, hətta çox zaman zərərli olan müxtəlif cür hibrid meyvələr yeyirlər. Bu barədə də sübutlar istənilən qədərdir.
İnsanın Təbiət üzərindəki təcrübələrinin mümkün olan məhvedici nəticələri barədə müəyyən aydınlıq yaratmaq üçün daha bir nadir təcribə ilə tanış olaq və onun nəticələri üzərində düşünək. Elmi ədəbiyyatda təqribən 20-25 min növü əhatə edən birhüceyrəlilər üzərində aparılmış təcrübələr barədə məlumatlar mövcuddur. Təcrübə, bir növün digər növ ilə yemlənməsindən ibarət idi. Nəticə heyranedici oldu: digər növdən olan birhüceyrəliyini yemiş birhüceyrəlidə, öz "yem"inə məxsus irsi əlamətlər əmələ gəlmişdi.
Bundan nə nəticə çıxarmaq olar?
Məntiq sadə, nəticə isə birmənalıdır: bir fərdin özünəbənzər digər fərdi yeməsi ilə irsi əlamətlərin bir fərddən digərinə ötürülməsi baş vermişdi. Bu zaman xromosomlar həzmetmə prosesində qida məhsullarının mənimsənilməsi ilə örtülürdü. Birhüceyrəli orqanizmlər üzərində aparılmış təcrübənin və birhüceyrəlilər arasındakı qarşılıqlı münasibətlərin modelini mürəkkəb sistemli orqanizmlər, xüsusi halda insan və donuz orqanizmləri üzərinə köçürək və fərziyyə irəli sürək:
"İnsanlara donuz əti ilə qidalanmaq, donuzların orqan və toxumalarını transplantiya etmək qadağan olunmalıdır; çünki bu zaman ien mutasiyası təhlukəsi mövcuddur".
Donuz əti yeyənlərin çoxu bu mövqe ilə razılaşmayaraq belə bir əks-müddəa irəli sürə bilər ki, "onda, mal əti, qoyun əti, toyuq və s. də yemək olmaz".
Lakin bu, qətiyyən belə deyil.
Əlbəttə, inək, qoyun, toyuq orqanizmlərində də hər cür parazitlər əmələ gəlir. Lakin onlar termik emal zamanı məhv olur. Lakin donuz parazitləri - trixinellər, qeyd edildiyi kimi, emal zamanı məhv olmur. Hətta əgər donuz parazitləri, donuz ətinin emalı prosesində məhv edilsəydilər belə, donuz orqanlarının köçürülməsi zamanı həmin parazitlər məhv olmazdı; çünki transplantasiyada praktiki olaraq canlı toxumalar köçürülür.
Amma məsələ tamamilə başqa şeydədir. Araşdırılan məsələnin əsasını bu sual təşkil edir: bəlkə donuzların orqan və toxumaları vasitəsilə ksenotrasplantasiya problemlərinin həllinə yönəldilmiş metod və vasitələr axtarmaq lazımdır?
Zənnimcə, bu, lazım deyil. əldə olan əsas - çoxsaylı elmi tədqiqatlardan göründüyü kimi, insan və donuzların genetik kodlarının bir-birinə çox oxşar olmasıdır. Dünyada bircə nəfər alim tapmaq mümkün deyildir ki, bu cür riskli təcrübələr zamanı mutasiya prosesinin imkansızlığına təminat versin.
Bunlar, belə demək mümkünsə, sırf bəşəri mülahizələrdir və onlarda səhv də ola bilər; 100 faizlik təminat yoxdur.
Lakin məsələ insani düşüncəsinə yox, böyük Yaradanın buyuruqlarına aid olduqda, bəşəri mülahizə və hərəkətlərdə risk mənasızdır.
Böyük Yaradanın Quran və Bibliyadakı sözlərini oxuculara bir daha xatırladırıq:
"...Donuz əti... sizə haram edildi..." (Quran, "Maidə" surəsi, 3-cü ayə). "Onların ətini yeməyin və leşlərinə toxunmayın; onlar sizin üçün murdardır" ("Bibliya", "Levit" kitabı, 11:8).
Oxuculara xatırladaq ki, bunlar Allahın bütün bəşəriyyətə və bütün zamanlar üçün buyurduğu sözlərdir.
"İlahi əczaxanın dərmanları" adlı kitabda nəşr edilmiş təmiz və natəmiz (murdar) ətlər barəsindəki müasir elmi məlumatlar barədə informasiyanı təqdim edirik. Amerikalı alimlər təcrübə məqsədilə əvvəlcə təmiz (pak) heyvanların, sonra isə donuzun əzələlərindən ətdə olan bütün substansiyaları (əsas maddələri) çıxararaq, onlarla acıpaxla əkinlərini gübrələmişlər. Təcrübə nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, pak heyvanların ətindən çəkilmiş şirə bitki əkinlərinin artımına mane olmamışdır; donuz ətindən elə həmin texnologiya əsasında çəkilmiş şirə isə əkinlər üçün zəhərli olmuşdur. (Yan Şuls, Edita Uberquber - "İlahi əczaхananın dərmanları", MÇP "Anfas", Kiyev, 1994, s. 24).
Allahın qadağanları insanlar üçün mütləq həqiqət olmalıdır. əgər Böyük Yaradan insana donuz əti yeməyi qadağan edirsə, şüurlu insan yaxşı olar ki, onu yeməyin. Lakin əgər insan, Böyük Yaradana qulaq asmayıb donuz əti yeyir və şeytanın təhriklərinə uyursa, bu halda Allah tərəfindən ciddi cəzalanmaq təhlükəsi altına düşür. Demək, daha yaxşı olar ki, insan bu qadağana əməl etsin, həm də tərəddüdsüz surətdə. İnsan bilməli və yadda saxlamalıdır ki, donuz əti yeməklə onun mənəviyyatına dəyən ziyan, onun sağlamlığına dəyən ziyandan daha artıqdır.
Axı, kim deyə bilər ki, haram ət yeməklə insanın başına nələr gələ bilər?
Axı, Böyük Allaha qulaq asmamaq və onun qadağan etdiyi donuz ətini yeməklə insanların genetik kodunda müəyyən dəyişikliklər və irəlicədən bilinməyən mutasiyalar baş verə bilər. Bəşəriyyət isə bunu bütövlükdə dərk etmək iqtidarında deyil...
Düşünün: Ağıllı insanın bir tikə donuz budu, yaxud ətindən hazırlanmış sosiska, kolbasa yemək naminə öz həyatı bahasına risk etməsinə dəyərmi?.
копипейсте гёре юзр истейирем.
Как известно, Бог всегда оберегал человека от вредного ему, от мерзкого и греховного. Но люди не всегда слушаются Создателя, обрекая себя на несчастья в ближней жизни, и расплату в последней. Узнаем же, хотя бы отчасти, мудрости приказания Аллаха о вине и свинине.
