Günümüzde Ahli-Beyt (a) mezhebine tutulan iradlardan biri de İmam Seccad (a) anasının quya ki, İran şahzadesi olduğundan ireli gelir. Ve belelikle de düşmenler şieleri mezh bu amile göre iranlılarla bağlı olduğunu iddia edirler. Amma teesuf ki, bele iradların heç elmi esası yoxdur.
1. Her hansı bir imamın anasınin hansisa diger bir irqe mensubiyyeti esla eqideye ve yaxud imamın (a) özüne irad sayıla bilmez! En azından ona göre ki, İslam tayfa ve irqi ayrı-seçkiliklerini redd eden bir dindir.
2. Xanım Şehrebanunun (ra) kimliyi barede alimler arasında mueyyen ixtilaf var. Bezileri heqiqeten onu Yezdegirdin esir düşmüş qızı hesab edir, digerleri ise bunu eqli ve neqli şekilde tekzib edirler.
Bu cür irada cavabı bir çox maraqlı kitab ve tercümenin müellifi Mehemmed Turan qardaşımız özünün «Şübhe doğuran Suallar» kitabında verib. (Bax: Sual 69)
Sual 69: Doğrudanmı, III Yezdegirdin qızı Şehrebanu imam Seccadın (a) anasıdır?
Cavab: Möteber tarixe istinad etdiyini düşünen axır dövrün bezi müellifleri bele yazır: “Fatimenin anası Şehrebanu imamın (a) gösterişi ile onun atına süvar olub Kerbeladan çıxdı ve Reye getdi. Sonralar Seyyid Ebdülezimin meqberesi yaxınlığında defn olundu.” (Molla Ağa Derbendi - “İksirül ibadat fi israruşşahadat, c. 3, seh. 110”) Eyni menbede oxuyuruq: “Xalq arasında bele danışılır ki, dağın zirvesinde qadın örtüyüne oxşar bir şey görünür. Ona kimse yaxınlaşa bilmir. Hetta betninde oğlan uşağı olan qadın ona yaxınlaşmaq qüvvesinde deyil.”
Bezileri bele hesab ede bilerler ki, bele efsanelerin saxtalığı aşkardır ve bu mövzunu araşdırmağa deymez. Amma xalq arasında bele şayieler çox olduğundan uyğun mövzunun araşdırılmasını zeruri bildik.
Müxtelif menbelerde imam Seccadın (e) anası on altı adla xatırlanmışdır. Kimi onu Cahanşah, kimi Meryem, kimisi de Fatime adlandırır. Şie menbelerinde “Şehrebanu” adı daha meşhurdur. Bu ad ilk defe “Hebairud-derecat” kitabındakı bir revayetde zikr olunur. Eyni hedisi Kuleyni “Kafi” kitabında neql edir. Möteber hesab olunmayan bu revayetde deyilir: “Yezdegirdin qızı Ömerin yanına getirilerken Medine qızları onun tamaşasına durmuşdular. Bu qız mescide daxil olarken etrafı işıqlandırdı… Emirel-möminin (a) Ömere buyurdu: “Ona ixtiyar ver, qoy müselmanlardan özüne er seçsin.” Ömer qıza bu imkanı verdi. Qız imam Hüseyne (a) yaxınlaşıb, elini Hüseyne uzatdı. Hezret Ali (a) ondan adını soruşdu. Qız dedi: “Cahanşah”…Sonra hezret oğlu Hüseyne (a) buyurdu: “Bu qızdan senin üçün yer üzünün en yaxşı şexsi doğulacaq.” Bir vaxt bu xanım imam Seccadı (a) dünyaya getirdi. Ona “İbnel-xeyreteyn” (iki seçilmişin oğlu) deyirdiler…
Bu revayeti neql etmiş iki şexsin heç biri möteber hesab edilmir. Bundan elave, revayetin metnine iradlar bildirilmişdir. Meselen, Yezdegird şahın qızının esir düşmesi çox şübhelidir. Onun Ömer zamanında imam Hüseyn (a) ile izdivacı da inandırıcı görünmür. Bu revayetden başqa heç bir yerde imam Seccad (a) “İbnel-xeyreteyn” adlandırılmayıb.
Ele düşünürük ki, bu revayeti düzeltmekde meqsed, İranın Sasaniler sülalesini mesum imamlara bağlamaq olmuşdur. Tarix kitablarının heç birinde Yezdegirdin övladlarının esir düşmesi barede melumat yoxdur.
İmam Seccadın (a) anası haqqında en mühüm sened Mensurun Mehemmed ibn Ebdüllaha yazdığı mektubdur. Mektubda deyilir: “Hezret Peyğemberin (s) vefatından sonra sizin aranızda imam Seccaddan (a) üstün şexs olmayıb, hansı ki, o, keniz övladı idi.” (“Elkamilü fittarix”, c. 2,s 570)
Maraqlıdır ki, Mensurun bu sözlerine ne Mehemmed, ne de başqaları e’tiraz etmemişdir. Eger imam Seccadın (e) anası iran şahzadesi olsaydı, tebii ki, Mensura cavab verilerdi. Demek olar ki, bütün şie menbelerinde imam Seccadın (e) anasının doğuş vaxtı vefat etdiyi bildirilir. Neql olunur ki, imam Seccadı (a) hezret Alinin (a) kenizlerinden biri böyütmüşdür. Hezret (a) yalnız bu kenizi ere verdikden sonra camaat onun imamın anası (a) olmadığını anlamışdı. (Biharul-envar, c. 43, seh. 8) Belece, möteber menbelere esasen imam Seccadın (a) anası adından ve esil-nesebinden asılı olmayaraq Kerbelada olmamışdır.
Deyilenlerden bu da melum olur ki, Reyin şerqinde dağda “Şehrebanu bibi” adı ile tanınan ziyaretgahın imam Seccadın (a) anası ile heç bir elaqesi yoxdur. Bu meqberenin sonradan tikilmesine diger bir sübut uzun iller Reyde yaşamış Şeyx Seduqun bu barede heç bir melumat vermemesidir. Olsun ki, hemin meqberede Şehrebanu adlı her hansı mömine bir qadın defn olunmuşdur. Xalq ise adlar üst-üste düşdüyünden bu meqberenin imam Seccadın (a) anasına aid olduğunu güman etmişler.
Mehemmed Turan - «Şübhe doğuran Suallar », Sual: 69
