məsumlar a.s-ın səhabələri r.a-ın hədis elmləri haqqında yazdıqları kitablar

Сообщение отредактировал Elmeddin: 27 января 2014 - 10:29

1. rical və təbəqat kitabları:

Сообщение отредактировал Elmeddin: 27 января 2014 - 10:38

1-3. Əban b. Muhəmməd r.a-ın "Nəvadir ənur-Rical" kitabı: bu kitabı imam Əli ən-Nəqi a.s-ın əshabından olan Əban b. Muhəmməd r.a yazmışdır. kitab adından da göründüyü kimi ricala dair nadir məlumatlar haqqındadır.
 
müəllif haqqında ümumi məlumat: kitabın müəllifi imam Əli ən-Nəqi a.s-ın səhabəsi olan Əban b. Muhəmməddir. o güvənilir və fəzilət sahibi bir hədisçidir. Nəcaşi r.a onun haqqında yazır:

أبان بن محمد البجلي
Əban b. Muhəmməd əl-Bəcəli


وهو المعروف بسندي البزاز.
O, Sündi b. Muhəmməd əl-Bəzzar kimi tanınır.

Nəcaşi r.a, "Fihrist", səhifə 14, 11-ci ravi

yəni, bu şəxs Sündi b. Muhəmməd deyə tanınıb. ona görə də şəxs haqqında məlumat almaq üçün Nəcaşi r.a-ın kitabında Sündi b. Muhəmməd bölməsinə baxırıq. Nəcaşi yazır:
 

سندي بن محمد
Sündi b. Muhəmməd

واسمه أبان ، يكنى أبا بشر صليب من جهينة ، ويقال من بجيلة ، وهو الاشهر. وهو ابن أخت صفوان بن يحيى. كان ثقة ، وجها في أصحابنا الكوفيين
adı Əbandır, künyəsi Əbu Bəşirdir. Cühəni qəbilsəndir, Bəcəli qəbiləsindən olduğu da deyilib və bu daha məşhurdur. O, Səfvan b. Yəhyanın bacısı oğludur. Siqa (güvənilir) və Kufəli əshabımızın arasında üz ağıdır.


Nəcaşi r.a, "Fihrist", səhifə 187, 497-ci ravi

Şeyx Tusi r.a isə "Rical" kitabında onu imam Əli ən-Nəqi a.s-ın əshabı arasında qeyd edərək deyir:
 

السندي بن محمد، أخو علي
Sündi b. Muhəmməd, Əlinin qardaşı.

Şeyx Tusi r.a, "Rical", səhifə 387, 5701-ci ravi

deməli, Şeyx Tusi və Nəcaşinin verdiyi məlumatlara əsasən Əban b. Muhəmmədin hədislərdə və camaat arasında Sündi b. Muhəmməd deyə tanındığını, Kufəli şiələr arasında güvənilir və alim olduğunu və imam Əli ən-Nəqi a.s-ın səhabələrindən olduğunu əldə etdik.

Əban b. Muhəmməd r.a-ın rical kitabı: mənbələrdə Əban b. Muhəmməd r.a-ın sadəcə 1 kitabı qeyd edilib. o kitab isə rical haqqında yazmdığı kitabdır. Nəcaşi r.a Əbanın tərcümeyi halında deyir:
 

أخبرني القاضي أبو عبد الله الجعفي قال : حدثنا أحمد بن محمد بن سعيد قال : حدثنا محمد بن احمد القلانسي ، عن أبان بن محمد بكتاب النوادر عن الرجال
mənə Qazi Əbu Abdullah əl-Cufi xəbər verdi, dedi: mənə Əhməd b. Muhəmməd b. Səid nəql etdi, dedi: Muhəmməd b. Əhməd əl-Qalansi mənə Əban b. Muhəmməddən onun "Nəvadir ən Rical" adlı kitabını nəql etdi.

Nəcaşi r.a, "Fihrist", səhifə 14, 11-ci ravi

1-4. Əhməd b. Muhəmməd b. Xalid əl-Bərqi r.a-ın kitabları: Əhməd b. Muhəmməd b. Xalid əl-Bərqi r.a məşhur şiə hədisçilərindəndir və rical haqqında bir neçə kitab yazmışdır.

müəllif haqqında ümumi məlumat: bu şəxs imam Muhəmməd ət-Təqi və imam Əli ən-Nəqi a.s-ın səhabələrindəndir, Qum şəhərində yaşamış və müxtəlif mövzularda kitablar yazmışdır. Nəcaşi onun haqqında deyir:

أحمد بن محمد بن خالد
Əhməd b. Muhəmməd b. Xalid

بن عبد الرحمن بن محمد بن علي البرقي أبو جعفر أصله كوفي ـ وكان جده محمد بن علي حبسه يوسف بن عمر بعد قتل زيد عليه‌السلام ، ثم قتله ، وكان خالد صغير السن ، فهرب مع أبيه عبد الرحمن إلى برق روذ ـ وكان ثقة في نفسه ، يروي عن الضعفاء واعتمد المراسيل.
ibni Əbdürrəhman b. Muhəmməd b. Əli əl-Bərqi, Əbu Cəfər, əslən Kufəlidir. Yusuf b. Ömər Zeyd a.s-ın öldürülməsindən sonra onun cəddi (böyük babası) Muhəmmədi həbs etmiş, sonra isə öldürmüşdü. o zamanlar Xalid az yaşlı idi və atası Əbdürrəhman ilə Bərqə sürgün edilmişdi. və (Əhməd b. Muhəmməd əl-Bərqi) öz-özlüyündə siqa (güvənilir)-dir. (ancaq) zəiflərdən rəvayət etmiş və mürsəllərə də etimad etmişdir.

Nəcaşi r.a, "Fihrist", səhifə 76, 182-ci ravi

Şeyx Tusi r.a da "Fihrist" kitabında onun haqqında eyni məlumatları vermişdir (bax: Şeyx Tusi r.a, "Fihrist", səhifə 62, 65-ci ravi). həmçinin Şeyx Tusi r.a "Rical" kitabında imam Muhəmməd ət-Təqi a.s-ın səhabələri bölməsində deyir:
 

أصحاب أبي جعفر محمد بن علي الثاني عليهما السلام
Əbu Cəfər Muhəmməd b. Əli əs-Sani (imam Muhəmməd ət-Təqi a.s)-ın səhabələri

أحمد بن محمد بن خالد.
Əhməd b. Muhəmməd b. Xalid

Şeyx Tusi r.a, "Rical", səhifə 371-372, 5521-ci ravi

həmçinin, Şeyx Tusi r.a "Rical" kitabında, imam Əli ən-Nəqi a.s-ın səhabələri bölməsində deyir:
 

أصحاب أبي الحسن الثالث علي بن محمد عليهما السلام
Əbul Həsən əs-Salis Əli b. Muhəmməd a.s-ın səhabələri

أحمد بن أبي عبد الله البرقي.
Əhməd b. Əbu Abdullah əl-Bərqi

Şeyx Tusi r.a, "Rical", səhifə 382-383, 5645-ci ravi

buraya qədər Nəcaşi və Tusinin verdiyi məlumatlar əsasında məlum oldu ki, Əhməd b. Muhəmməd b. Xalid əl-Bərqi r.a imam Muhəmməd ət-Təqi və imam Əli ən-Nəqi a.s-ın səhabələrindən olan, əslən Kufəli olub Bərqdə (Qumda) yaşamış güvənilir bir alim olub.

Əhməd b. Muhəmməd əl-Bərqi r.a-ın rical kitabları: bu alim rical mövzusunda 1 deyil bir neçə kitab yazmışdır. Nəcaşi onun yazdığı kitabları nəql edərkən deyir:
 

وصنف كتبا ، منها :
كتاب الطبقات
كتاب الرجال
(O) çoxlu kitablar yazmışdır, onlardan bəziləri: Təbaqat kitabı, Rical kitabı.

أخبرنا بجميع كتبه الحسين بن عبيدالله قال : حدثنا أحمد بن محمد أبو غالب الزراري ، قال : حدثنا مؤدبي علي بن الحسين السعد ابادي أبو الحسن القمي ، قال : حدثنا أحمد بن أبي عبد الله بها.
onun bütün kitablarını mənə Hüseyin b. Ubeydullah xəbər verdi, dedi: mənə Əbu Ğalib Zurari nəql etdi, dedi: mənə Əli b. Hüseyin Sadabadi nəql etdi, dedi: Əhməd b. Əbu Abdullah bu kitabları bizə nəql etdi.

Nəcaşi r.a, "Fihrist", səhifə 76, 182-ci ravi

həmçinin, Şeyx Tusi r.a da "Fihrist" kitabında Bərqi r.a-ın digər kitablarını və bu 2 rical kitabını da qeyd etmişdir (bax: Şeyx Tusi r.a, "Fihrist", səhifə 64, 65-ci ravi). bu 2 kitabdan "Təbaqat kitabı" adlı kitab sağ-salamat əlimizə çatmışdır. kitabda Rəsulullah s.a.a-dən başlayaraq məsumlar a.s-ın əshabı bir-bir qeyd edilmişdir. kitabı oxumaq üçün linkə baxa bilərsiniz: Bərqi r.a, "Təbəqat kitabı"

Сообщение отредактировал Elmeddin: 26 мая 2016 - 10:48