Ismət Və Təharət Əhlinin -Ələyhiməssələm- Xəbərlərində Rəsulullahın -S.a.a- Siyəri

1. hicrətdən öncə Məkkə:

علي بن إبراهيم، عن أبيه، عن ابن أبي عمير، عن هشام بن الحكم، عن أبي عبدالله (عليه السلام) قال: بينا النبي (صلى الله عليه وآله) في المسجد الحرام وعليه ثياب له جدد فألقى المشركون عليه سلا ناقة فملؤوا ثيابه بها، فدخله من ذلك ما شاء الله فذهب إلى أبي طالب فقال له: يا عم كيف ترى حسبي فيكم؟ فقال له: وما ذا يا ابن أخي؟ فأخبره الخبر، فدعا أبوطالب حمزة وأخذ السيف وقال لحمزة: خذ السلا ثم توجه إلى القوم والنبي معه فأتى قريشا وهم حول الكعبة، فلما رأوه عرفوا الشر في وجهه، ثم قال لحمزة: أمر السلا على سبالهم (2) ففعل ذلك حتى أتى على آخرهم، ثم التفت أبوطالب إلى النبي (صلى الله عليه وآله) فقال: يا ابن أخي هذا حسبك فين
Əli b. İbrahim mənə atasından, o ibni Əbu Umeyrdən, o Hişam b. Hakəmdən, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan nəql etdi, dedi: «Nəbi s.a.a Məscidi Haramda idi, üzərində yeni paltarlar var idi. Müşriklər üzərinə bir dəvə içalatını ataraq paltarlarını murdarladılar. Bu hadisə, Peyğəmbərimizi son dərəcə kədərləndirdi. Sonra Əbu Talibin yanına getdi və ona dedi ki : "Ey Əmi! Mənim əxlaqımı, xasiyətimi necə bilirsiniz?" Əbu Talib dedi: "Nə oldu sənə ey qardaş oğlu?" Nəbi s.a.a ona olanları danışdı. Bundan sonra Əbu Talib Həmzəni çağırdı, özü də qılıncını alaraq Həmzəyə dedi: "götür bu içalatı!" Sonra müşriklərin olduğu tərəfə yönəldi, Nəbi s.a.a də yanında idi. Kəbənin ətrafında olan Qureyşlilərə yaxınlaşdıqda onun(Əbu Talibin) üzündən şər fışqırdığını gördülər. Həmzəyə dedi: "Bu içalatı onların bığlarına sürt." Həmzə, son adama qədər hamısının bığına sürdü. Sonra Əbu Talib üzünü Nəbi s.a.a-ə çevirdi və dedi: "Ey qardaşımın oğlu! sənin yanımızdakı dəyərin, qürurun budur."»¹

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 1/285, Hüccət kitabı, Tarix babları, bab 111, hədis 30

أبوعلي الاشعري , عن محمد بن سالم , عن أحمد بن محمد بن أبي نصر , عن عمروبن شمر , عن جابر , عن أبي جعفر ( عليه السلام ) قال : أقبل أبوجهل بن هشام ومعه قوم من قريش فدخلوا على أبي طالب فقالوا : إن ابن أخيك قد آذانا وآذى آلهتنا فادعه ومره فليكف عن آلهتنا ونكف عن إلهه , قال : فبعث أبوطالب إلى رسول الله ( صلى الله عليه وآله ) فدعاه فلما دخل النبي ( صلى الله عليه وآله ) لم يرفي البيت إلا مشركا فقال : السلام على من اتبع الهدى ثم جلس فخبره أبوطالب بما جاؤوا له فقال : أو هل لهم في كلمة خير لهم من هذا يسودون بها العرب ويطأون أعناقهم ? فقال : أبوجهل نعم وما هذه الكلمة ? فقال : تقولون : لاإله إلا الله , قال : فوضعوا أصابعهم في آذانهم وخرجوا هرابا وهم يقولون : " ما سمعنا بهذا في الملة الآخرة إن هذا إلا اختلاق " فأنزل الله تعالى في قولهم : " ص * والقرآن ذي الذكر إلى قوله إلا اختلاق
Əbu Əli əl-Əşari mənə Məhəmməd b. Salimdən, o Əhməd b. Məhəmməd b. Əbi Nadrdan, o Amr b. Şimrdən, o Cabirdən, o da Əbu Cəfər (imam Məhəmməd əl-Baqir a.s)-dan nəql etdi, dedi: «Əbu Cəhil b. Hişam yanında Qureyş qəbiləsindən bir dəstə olduğu halda Əbu Talibin yanına gəldilər və dedilər: "sənin qardaş oğlunun bizi və tanrılarımızı incitdi. Onu çağır və bizim tanrılarımızla məşğul olmaqdan imtina etməyini de ki, bizdə onun Tanrısıyla məşğul olmayaq." Əbu Talib Rəsulullah s.a.a-ə xəbər göndərib və onu çağırdı. Rəsulullah s.a.a içəri girəndə evdə müşriklərdən başqa heç kimin olmadığını gördü və dedi: "salam hidayətə tabe olanların üzərinə olsun." Daha sonra oturdu, Əbu Talib Qureyşlilərin gəliş səbəblərini ona xəbər verdi, Rəsulullah s.a.a dedi: "sizə bundan daha xeyirli və bütün ərəblərə rəhbərlik emətiyinizi təmin edəcək bir şeyi xəbər verim?" Əbu Cəhil irəli atıldı və dədi: "bəli, bu söz nədir?" Rəsulullah s.a.a buyurdu: "La ilahə illəllah deyin" bunu eşidən müşriklər barmaqlarını qulaqlarına tıxayaraq qaçıb evdən çıxdılar və dedilər: "biz başqa millətlərdən belə bir söz eşitmədik, bu yalnız uydurulmuş bir şeydir." bundan sonra Allah Təala onlar haqqında bu ayəni nazil etdi: "Sad. Öyüd verən Qurana and içirəm ki... bu ancaq bir uydurmadır" (Sad, 1-7)»²

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 2/359, Muəşərət kitabı, bab 11, hədis 5

__________________________

_{1 - həsən səhih kimi/الحديث الثلاثون: حسن كالصحيح (bax: Məclisi, "Miratul Uqul", 5/256)}

_{2- ravi Amr b. Şimr səbəbindən zəif/الحديث الخامس: ضعيف (bax: Məclisi, "Miratul Uqul", 12/547), Amr b. Şimrdən rəvayət edən ibni Əbu Nəsr əshabul icmadan olduğu üçün səhih.}

Сообщение отредактировал Elmeddin: 06 сентября 2025 - 13:01

2. Həbəşistan hicrəti:

علي بن إبراهيم، عن أبيه، عن هارون بن مسلم، عن مسعدة بن صدقة، عن أبي عبد الله (عليه السلام) قال: أرسل النجاشي إلى جعفر بن أبي طالب وأصحابه فدخلوا عليه وهو في بيت له جالس على التراب وعليه خلقان الثياب قال: فقال جعفر (عليه السلام): فأشفقنا منه حين رأيناه على تلك الحال، فلما رأى ما بنا وتغير وجوهنا قال: الحمد لله الذي نصر محمدا وأقر عينه، ألا أبشركم؟ فقلت: بلى أيها الملك، فقال: إنه جاءني الساعة من نحو أرضكم عين من عيوني هناك فأخبرني أن الله عز وجل قد نصر نبيه محمدا (صلى الله عليه وآله) وأهلك عدوه واسر فلان وفلان وفلان التقوا بواد يقال له: بدر كثير الأراك لكأني أنظر إليه حيث كنت أرعى لسيدي هناك وهو رجل من بني ضمرة فقال له جعفر: أيها الملك فمالي أراك جالسا على التراب وعليك هذه الخلقان؟ فقال له: يا جعفر إنا نجد فيما أنزل الله على عيسى (عليه السلام) أن من حق الله على عباده أن يحدثوا له تواضعا عندما يحدث لهم من نعمة فلما أحدث الله عز وجل لي نعمة بمحمد (صلى الله عليه وآله) أحدثت لله هذا التواضع فلما بلغ النبي (صلى الله عليه وآله) قال لأصحابه: إن الصدقة تزيد صاحبها كثرة فتصدقوا يرحمكم الله، وإن التواضع يزيد صاحبه رفعه، فتواضعوا يرفعكم الله، وإن العفو يزيد صاحبه عزا، فاعفوا يعزكم الله
Əli b. İbrahim mənə atasından, o Harun b. Müslimdən, o Məsədə b. Sədəqədən, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan nəql etdi, dedi: (Həbəş kralı) Nəcaşi Cəfər b. Əbu Talib və yoldaşlarını yanına çağırdı. Nəcaşinin yanına gəldiklərində evində torpaq üzərində oturmuşdu, əynində köhnəlmiş paltarlar vardı. Cəfər demişdir: «onu bu halda gördükdə ürpərdim. bizim bu halımızı və üzlərimizin (rənginin) dəyişdiyini gödükdə bizə dedi: "Məhəmmədə kömək edən və gözlərini nurlandıran Allaha həmd olsun. sizə bir müjdə verim mi?" dedim: "bəli ey kral!" dedi: "bir az əvvəl mənim gözətçilərimdən biri sizin yurdunuzdan gəldi və mənə xəbər verdi ki, Allah azzə və cəllə Nəbisi Məhəmməd s.a.a-i müzəffər qıldı, düşmənlərini həlak etdi. filan, filan və filan kəslər də ona əsir düşdü. Ərak ağacının çox olduğu Bədir vadisində qarşı-qarşıya gəldilər. Hal-hazırda ona baxar kimiyəm. Çünkü orada Damri oğullarından bir adama çobanlıq etmişdim." dedim ki: "ey kral! Nə üçün torpağın üzərində oturursan və səbəb üzərində bu köhnəlmiş paltarlar var?" dedi: "ey Cəfər! biz Allahın İsa a.s-a nazil etdiyi kitabda "Allahın qulları üzərindəki haqqlarından biri özlərinə bir nemət bəxş etdiyi zaman Ona qarşı təvazö göstərmələridir." yazıldığını gördük. Allah azzə və cəllə Məhəmməd s.a.a vasitəsilə mənə bir nemət bəxş etdiyi üçün mən də Allaha qarşı bu şəkildə təvazö göstərdim."» Nəbi s.a.a bu hadisəni xəbər aldığı zaman səhabələrinə dedi: «sədəqə adamın malının artmasını təmin edər. sədəqə verin ki, Allah sizə mərhəmət etsin. Təvazö adamı ucaldar, təvazö göstərin ki, Allah sizi ucaldaq. Bağışlamaq adamı əziz edər, bağışlayın ki, Allah sizi əziz etsin.»¹

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 2/78, İman və Küfr kitabı, bab 59, hədis 1

__________________________

_{1 - hədisin sənədində problem yoxdur/سند الرواية لا بأس به (bax: Hadi ən-Nəcəfi, "Müəssəsə", 2/253-254, hədis 1842)}

Сообщение отредактировал Elmeddin: 06 сентября 2025 - 13:02

3. Mədinə Hicrəti:

علي، عن أبيه، عن ابن أبي نصر، عن إبراهيم بن محمد الاشعري، عن عبيد بن زرارة، عن أبي عبدالله (عليه السلام) قال: لما توفى أبوطالب نزل جبرئيل على رسول الله (صلى الله عليه وآله) فقال: يا محمد اخرج من مكة، فليس لك فيها ناصر، وثارت قريش بالنبي (صلى الله عليه وآله)، فخرج هاربا حتى جاء إلى جبل بمكة يقال له الحجون فصار إلي
Əli b. İbrahim mənə atasından, o ibni Əbi Nadrdan, o İbrahim b. Məhəmməd əl-Əşarinin, o Ubeyd b. Zürarədən, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan nəql etdi, dedi: «Əbu Talib öldüyü zaman Cəbrayıl Rəsulullah s.a.a-ə nazil oldu və dedi: "ey Məhəmməd! Artıq Məkkədən çıx, çünki burada sənin bir köməkçin yoxdur." Qureyşlilər də Nəbi s.a.a-ə hücum etdilər, peyğəmbərimiz qaçaraq Məkkədən çıxdı və Məkkə yaxınlarında Hacun adı verilən bir dağa çıxdı və orada gözlədi.»¹

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 1/285, Hüccət kitabı, Tarix babları, bab 111, hədis 31

حدثنا محمد بن الحسن رضي الله عنه قال : حدثنا محمد بن الحسن الصفار ، عن أيوب بن نوح ، عن العباس بن عامر ، عن علي بن أبي سارة ، عن محمد ابن مروان ، عن أبي عبد الله عليه السلام قال : إن أبا طالب أظهر الكفر وأسر الايمان فلما حضرته الوفاة أوحى الله عزوجل إلى رسول الله صلى الله عليه وآله أخرج منها فليس لك بها ناصر . فهاجر إلى المدينة
mənə Məhəmməd b. Həsən r.a nəql etdi, dedi: Məhəmməd b. Həsən əs-Səffar mənə Əyyub b. Nuhdan, o Abbas b. Umarədən, o Əli b. Əbi Səradan, o Məhəmməd b. Mərvandan, o da Əbul Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan nəql etdi, dedi: "Əbu Talib (təqiyyəyə görə) küfrü zahir etmiş və imanı gizlətmişdi. Və o öləndə Allah azzə və cəllə Rəsulullah s.a.a-e belə vəhy etdi: "Artıq Məkkədən çıx, çünki burada sənin bir köməkçin yoxdur." Bundan sonra Nəbi s.a.a Mədinəyə getdi."

Səduq r.a, "Kəmaliddin", 1/172, bab 12, hədis 31

__________________________

_{1 - həsən, səhih kimi/حسن كالصحيح (bax: Məclisi, "Mİratul Uqul", 5/256-257)}

Сообщение отредактировал Elmeddin: 06 сентября 2025 - 13:14

4. Rəsulullahın Xayf məscidindəki xütbəsi:

عدة من أصحابنا، عن أحمد بن عيسى، عن أحمد بن محمد بن أبي نصر عن أبان بن عثمان، عن ابن أبي يعفور، عن أبي عبد الله عليه السلام أن رسول الله صلى الله عليه وآله خطب الناس في مسجد الخيف فقال: نضر الله عبدا سمع مقالتي فوعاها وحفظها وبلغها من لم يسمعها، فرب حامل فقه غير فقيه ورب حامل فقه إلى من هو أفقه منه، ثلاث لا يغل عليهن قلب امرئ مسلم (1): إخلاص العمل لله، والنصيحة لائمة المسلمين (2)، واللزم لجماعتهم، فإن دعوتهم محيطة من ورائهم، المسلمون إخوة تتكافى دماؤهم ويسعى بذمتهم أدناهم.

əshabımızdan bir dəstəsi mənə Əhməd b. İsadan, o Əhməd b. Məhəmməd b. Əbu Nəsrdən, o Əban b. Osmandan, o ibni Əbu Yəfurdan, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq)-dən -ələyhissələm- Rəsulullahın -səlləlləhu ələyhi və əlihi- Xayf məscidindəki xütbəsini nəql etdi, dedi: "Mənim sözlərimi eşidən, yadında saxlayan və eşitməyən kəslərə çatdıranlardan Allah razı olsun. Fəqih olmayıb fiqhi daşıyan və fiqhi çatdırdığı kəslərin özündən daha fəqih olduğu şəxslər vardır. Bu üç şeyə qarşı heç bir müsəlmanın qəlbində düşmənçilik olmaz: Allah üçün ixlasla əməl etmək, müsəlmanların imamlarına nəsihət etmək və müsəlmanların camaatından ayrılmamaq. Çünkü dəvətləri onları əhatə etmişdir. Müsəlmanlar qardaşdır, qanları bir-birinə bərabərdir."

ورواه أيضا عن حماد بن عثمان، عن أبان، عن ابن أبي يعفور مثله

Həmçinin Həmmad b. Osman, Əbandan o isə ibni Əbu Yəfurdan bu hədisin eynisini rəvayət etmişdir.¹

Kuleyni r.a, "əl-Kəfi", 1/403, Hüccət kitabı, bab 103, hədis 1

5. Rəsulullahın vəfatı:

عدة من أصحابنا، عن الحسين بن الحسن بن يزيد، عن بدر (2) عن أبيه قال: حدثني سلام أبو علي الخراساني، عن سالم بن سعيد المخزومي قال: بينا أنا جالس عند أبي عبد الله عليه السلام إذ دخل عليه عباد بن كثير عابد أهل البصرة وابن شريح فقيه أهل مكة وعند أبي عبد الله عليه السلام ميمون القداح مولى أبي جعفر عليه السلام، فسأله عباد بن كثير فقال: يا أبا عبد الله في كم ثوب كفن رسول الله صلى الله عليه وآله قال: في ثلاثة أثواب: ثوبين صحاريين وثوب حبرة، وكان في البرد قلة

əshabımızdan bir dəstəsi mənə Hüseyin b. Həsən b. Yeziddən, o Bədrdən, o da atasından danışdı, dedi: Səllam Əbu Əli əl-Xorasani mənə Salim b. Səid əl-Məxzumidən danışdı, dedi: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq)-in -ələyhissələm- yanında oturmuşdum. Bəsrəlilərin abidlərdindən Abbad b. Kəsir, Məkkə fəqihi ibni Şureyh imamın yanına gəldilər, Əbu Cəfər (imam Məhəmməd əl-Baqir)-in -ələyhissələm- məvalisi Meymun əl-Qaddah da imamın yanında idi. Abbad b. Kəsir imamdan soruşdu: "ey Əbu Əbdullah, Rəsulullah -səlləlləhu ələyhi və əlihi- neçə kəfən ilə kəfənləndi?" imam dedi: "3 kəfən ilə, kəfənlərdən ikisi səhrəvi, biri isə hibrə (Yəmən) kəfəni idi. Yəmən kəfəni az tapılırdı."²

Kuleyni r.a, "əl-Kəfi", 1/400, Hüccət kitabı, bab 101, hədis 6

__________________________

_{1 - müvəssəq, səhih kimi/الحديث الأول : موثق كالصحيح بسنديه (bax: Məclisi, "Miratul Uqul", 4/323)}

_{2 - məchul/الحديث السادس: مجهول (bax: Məclisi, "Miratul Uqul", 4/310). rəvayət ravilərin məchul olması səbəbindən zəifdir./أن الرواية ضعيفة بجهالة رواتها (Xoi, "Mucəm", 20/1270)}

Сообщение отредактировал Elmeddin: 07 сентября 2025 - 13:52

Uhud döyüşü:

محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد بن عيسى، عن علي بن الحكم، عن الحسين أبي العلاء الخفاف، عن أبي عبد الله (عليه السلام) قال: لما انهزم الناس يوم أحد عن النبي (صلى الله عليه وآله) انصرف إليهم بوجهه وهو يقول: أنا محمد أنا رسول الله لم أقتل ولم أمت، فالتفت إليه فلان وفلان فقالا: الآن يسخر بنا أيضا وقد هزمنا وبقي معه علي (عليه السلام) وسماك بن خرشة أبو دجانة رحمه الله (2) فدعاه النبي (صلى الله عليه وآله) فقال: يا أبا دجانة انصرف وأنت في حل من
بيعتك، فأما علي فأنا هو وهو أنا فتحول وجلس بين يدي النبي (صلى الله عليه وآله) وبكى وقال: لا والله ورفع رأسه إلى السماء وقال: لا والله لا جعلت نفسي في حل من بيعتي إني بايعتك فإلى من أنصرف يا رسول الله إلى زوجة تموت أو ولد يموت أو دار تخرب ومال يفنى
وأجل قد اقترب، فرق له النبي (صلى الله عليه وآله) فلم يزل يقاتل حتى أثخنته الجراحة (1) وهو في وجه وعلي (عليه السلام) في وجه فلما أسقط احتمله علي (عليه السلام) فجاء به إلى النبي (صلى الله عليه وآله) فوضعه عنده، فقال: يا رسول الله أوفيت ببيعتي؟ قال: نعم، وقال له النبي (صلى الله عليه وآله) خيرا، وكان الناس يحملون على النبي (صلى الله عليه وآله) الميمنة فيكشفهم علي (عليه السلام) فإذا كشفهم أقبلت الميسرة إلى النبي (صلى الله عليه وآله)، فلم يزل كذلك حتى تقطع سيفه بثلاث قطع، فجاء إلى النبي (صلى الله عليه وآله) فطرحه بين يديه وقال: هذا سيفي قد تقطع فيومئذ أعطاه النبي (صلى الله عليه وآله) ذا الفقار ولما رأى النبي (صلى الله عليه وآله) اختلاج (2) ساقيه من كثرة القتال رفع رأسه إلى السماء وهو يبكي وقال:
يا رب وعدتني أن تظهر دينك وإن شئت لم يعيك (1) فأقبل علي (عليه السلام) إلى النبي (صلى الله عليه وآله) فقال: يا رسول الله أسمع دويا شديدا وأسمع أقدم حيزوم (2) وما أهم أضرب أحدا إلا سقط ميتا قبل أن أضربه؟ فقال هذا جبرئيل وميكائيل و إسرافيل في الملائكة ثم جاء جبرئيل (عليه السلام) فوقف إلى جنب رسول الله (صلى الله عليه وآله) فقال: يا محمد إن هذه لهي المواساة فقال: إن عليا مني وأنا منه فقال جبرئيل: وأنا منكما، ثم انهزم الناس فقال رسول الله (صلى الله عليه وآله) لعلي (عليه السلام): يا علي أمض بسيفك حتى تعارضهم فإن رأيتهم قد ركبوا القلاص (3) وجنبوا الخيل فإنهم يريدون مكة وإن رأيتهم قد ركبوا الخيل وهم يجنبون القلاص فإنهم يريدون المدينة فأتاهم علي (عليه السلام) فكانوا على القلاص، فقال أبو سفيان لعلي (عليه السلام): يا علي ما تريد هوذا نحن ذاهبون إلى مكة فانصرف إلى صاحبك فأتبعهم جبرئيل (عليه السلام) فكلما سمعوا وقع حافر فرسه جدوا في السير وكان يتلوهم فإذا ارتحلوا قالوا: هوذا عسكر محمد قد أقبل فدخل أبو سفيان مكة فأخبرهم الخبر وجاء الرعاة و الحطابون فدخلوا مكة فقالوا: رأينا عسكر محمد (4) كلما رحل أبو سفيان نزلوا يقدمهم فارس على فرس أشقر (5) يطلب آثارهم، فأقبل أهل مكة على أبي سفيان يوبخونه ورحل النبي (صلى الله عليه وآله) والراية مع علي (عليه السلام) وهو بين يديه فلما أن أشرف بالراية من العقبة ورآه الناس نادى علي (عليه السلام) أيها الناس هذا محمد لم يمت ولم يقتل، فقال صاحب الكلام الذي قال: " الآن يسخر بنا وقد هزمنا ": هذا علي والراية بيده حتى هجم عليهم النبي (صلى الله عليه وآله) ونساء الأنصار في أفنيتهم على أبواب دورهم وخرج الرجال إليه يلوذون به و
يثوبون إليه (1) والنساء نساء الأنصار قد خدشن الوجوه ونشرن الشعور وجززن النواصي وخرقن الجيوب وحرمن البطون على النبي (صلى الله عليه وآله) فلما رأينه قال لهن خيرا وأمرهن أن يستترن ويدخلن منازلهن وقال: إن الله عز وجل وعدني أن يظهر دينه على الأديان كلها وأنزل الله على محمد (صلى الله عليه وآله): " وما محمد إلا رسول قد خلت من قبله الرسل أفإن مات أو قتل انقلبتم على أعقابكم ومن ينقلب على عقبيه فلن يضر الله شيئا - الآية - (2) ".
Məhəmməd b. Yəhya mənə Əhməd b. Məhəmməd b. İsadan, o Əli b. Həkəmdən, o Hüseyin b. Əbu Əladan, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq)-dən -ələyhissələm- nəql etdi, dedi: «Uhud günü insanlar Nəbini -s.a.a- qoyub qaçarkən (Nəbi s.a.a) onlara tərəf çönüb dedi: "mən Məhəmmədəm, Allahın rəsuluyam, öldürülmədim və ölmədim." Filankəs və filankəs ona dedilər: "biz məğlub olduqdan sonra indi də bizimlə məsxərə edirsən." Nəbi -s.a.a- ilə ancaq Əli -ələyhissələm- və Əbu Ducanə Simak b. Xarşə -rahiməhullah- qaldı. Nəbi -s.a.a- onu çağırıb dedi: "ey Əbu Ducanə, sən də get. Sən bu halında beyətin üzrəsən. Əliyə gəldikdə isə, o məndəndir və mən ondanam." Əbu Ducanə, Nəbinin -s.a.a- hüzurunda oturdu və ağlayaraq dedi: "Yox vallahi." Üzünü səmaya çevirib dedi: "Yox vallahi. Öz nəfsimi sənə beyət üçün fəda etmişəm. Mən sənə beyət etmişəm. Hara qayıdım ey Allahın rəsulu? Öləcək olan zövcəmə? Öləcək olan oğluma? Xaraba qalacaq evə? Yox olacaq mala? Yaxınlaşan əcələ?" Nəbi s.a.a ona icazə verdi, o isə yaralanana qədər döyüşməyə davam etdi. O, bir tərəfdə, Əli -ələyhissələm- isə bir tərəfdə döyüşürdülər. (Yaralanıb) yerə yıxıldığı vaxt Əli -ələyhissələm- onu qucağına alaraq gətirib Nəbi s.a.a-in yanında yerə qoydu. Əbu Ducanə dedi: "ey Allahın rəsulu beyətimə vəfa edə bildim?" Nəbi s.a.a dedi: "Bəli" sonra xeyirli sözlər dedi. İnsanlar Nəbiyə -s.a.a- sağ cinahdan hücum edir, Əli -ələyhissələm- bunu qarşıladıqda bu dəfə sol cinahdan hücum edirdilər. Bu hal Əlinin -ələyhissələm- qılıncının qırılıb 3 bölünməsinə qədər davam etdi. Əli -ələyhissələm- Nəbinin -s.a.a- yanına gəldi, qılıncını önünə qoydu və dedi: "Qılıncım qırıldı." Nəbi -s.a.a- ona Zülfüqar adlı qılıncını verdi. Nəbi -s.a.a- döyüşlərinin şiddətindən ayaqlarının incindiyini gördükdə ağladı və dedi: "Ey Rəbbim! Mənə dinini üstün edəcəyini vəd etmişdin. Əgər sən istəsən bu sənə çətin deyildir." Əli -ələyhissələm- Nəbi -s.a.a- yanına gəldi və dedi: "Ey Rəsulullah! Şiddətli bir uğultu səsi eşitdim, kimi vurmaq istəsəm mən vurmazdan əvvəl yerə yıxılıb ölürdü." Nəbi -s.a.a- dedi: "Bunlar mələklərdən Cəbrail, Mikail və İsrafildir." Daha sonra Cəbrail -ələyhissələm- gəlib Nəbinin -s.a.a- yanında durdu və dedi: "Ey Məhəmməd! Bu əsl fədakarlıqdır." Nəbi s.a.a dedi: “Əli məndəndir və mən də ondanam." Cəbrail dedi: "Mən də ikinizdənəm." Sonra insanlar qaçdılar, Rəsulullah -s.a.a- Əliyə -ələyhissələm- dedi: "Ey Əli! Onlarla qarşılaşana qədər qılıncınla irəli get. Əgər dəvələrinə minib atlarını çəkirlərsə deməli Məkkəyə geri qayıdırlar. Yox əgər dəvələrə minib atları çəkirlərsə deməli Mədinə üzərinə gedəcəklər." Əli -ələyhissələm- onlara çatdıqda onların atlarına minmiş olduqlarını gördü, Əbu Sufyan Əliyə dedi: "Ey Əli! Bizdən nə istəyirsən? Biz Məkkəyə gedirik, dostunun yanına qayıt."... Nəbi -s.a.a-, əlində bayraq olan Əli öndə olduğu halda yola çıxdı. Əqəbədən yaxınlaşdıqda insanlar onu gördükdə Əli -ələyhissələm- belə səsləndi: "Ey insanlar! Bu Məhəmməddir. Nə ölmədi, nə də öldürülmədi." Daha əvvəl "biz məğlub olduqdan sonra indi də bizimlə məsxərə edirsən." sözünü deyənlər Nəbi -s.a.a- onlara hücum çəkənə qədər "Bu Əlidir, bayraq da əlindədir" sözünü təkrarladılar. Ənsar qadınları evlərinin qapılarında dayanmışdılar, üzlərini cırmaqlamış, saçlarını açıb tökmüş və yemək yeməyi haram etmişdilər. Nəbi -s.a.a- onları gördükdə onlarla xoş danışdı, örtünməklərini və evlərinə qayıtmaqlarını buyurdu. Sonra isə dedi: "Allah mənə dinini bütün dinlərə üstün qılacağına sözü verdi." Və Allah Məhəmmədə s.a.a (bu ayəni) nazil etdi: "Məhəmməd ancaq bir peyğəmbərdir. Ondan əvvəl də peyğəmbərlər gəlib getmişlər. İndi o ölsə, yaxud öldürülsə, geri dönəcəksiniz?»¹

Kuleyni, "əl-Kəfi", 8/318-174, hədis 502

حدثنا أحمد بن زياد بن جعفر الهمداني رضي الله عنه قال: حدثنا علي ابن إبراهيم بن هاشم عن أبيه عن أحمد بن محمد بن أبي نصر البزنطي ومحمد بن أبي عمير جميعا عن أبان عثمان عن أبي عبد الله عليه السلام قال: لما كان يوم أحد انهزم أصحاب رسول الله حتى لم يبق معه إلا علي بن أبي طالب " عليه السلام " وأبو دجانة سماك بن خرشة، فقال له النبي صلى الله عليه وآله يا أبا دجانة، أما ترى قومك، قال بلي قال: إلحق بقومك، قال: ما على هذا بايعت الله ورسوله قال: أنت في حل قال: والله لا تتحدث قريش بأني خذلتك وفررت حتى أذوق ما تذوق فجزاه النبي خيرا وكان علي عليه السلام كلما حملت طائفة على رسول الله استقبلهم وردهم حتى أكثر فيهم القتل والجراحات حتى انكسر سيفه فجاء إلى النبي صلى الله عليه وآله وسلم فقال يا رسول الله ان الرجل يقاتل بسلاحه وقد انكسر سيفي فأعطاه عليه السلام سيفه ذا الفقار، فما زال يدفع به عن رسول الله صلى الله عليه وآله حتى أثر وانكسر فنزل عليه جبرئيل وقال: يا محمد، ان هذه لهي المواساة من علي لك، فقال النبي صلى الله عليه وآله انه مني وأنا منه، فقال جبرئيل وأنا منكما. وسمعوا دويا من السماء لا سيف إلا ذو الفقار ولا فتى إلا على.

Mənə Əhməd b. Ziyad b. Cəfər əl-Həmədani -r.a- nəql etdi, dedi: Əli b. İbrahim mənə atasından, o Əhməd b. Məhəmməd b. Əbu Nəsrdən əl-Bəzzənti və Məhəmməd b. Əbu Umeyrdən, onlar Əban b. Osmandan, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq)-dən -ələyhissələm- nəql etdi, dedi: «Uhud günü Rəsulullahın -s.a.a-  əshabı məğlubiyyətə düçar olduğu zaman onun yanında Əli b. Əbu Talib və Əbu Ducanə Simak b. Xarşədən başqa heç kim qalmadı. Nəbi -s.a.a- ona dedi: "ey Əbu Ducanə! qövmünü görürsənmi?" Əbu Ducanə dedi: "Görürəm ey Allahın Rəsulu." Nəbi s.a.a dedi: "Qövmünə qoşul." Əbu Ducanə dedi: "Mən bunun üçün Allah və Rəsuluna beyət etmədim." Nəbi -s.a.a- dedi: "Sən beyətinə uyğun hərəkət etdin." Əbu Ducanə dedi: "Vallahi sənin gördüyün çətinlikləri mən də görmədikcə səni qoyub qaçdığımı Qureyş deyə bilməyəcəkdir." Nəbi -s.a.a- onu xeyirlə mükafatlandırdı. Əli -ələyhissələm- isə Rəsulullaha -s.a.a- hücum edən hər bir dəstənin qarşısına çıxır, onları geri çəkilməyə məcbur edirdi. Elə ki, hücum edınlər ya ölür, ya da yaralanırdı. Nəhayət qılıncı qırıldı, Əli -ələyhissələm- Nəbinin -s.a.a- yanına gəlib dedi: "Ey Allahın rəsulu! Bu kişi (Əbu Ducanə) silahı ilə döyüşür, mənim isə qılıncım qırıldı." Nəbi -ələyhissələm- ona Zülfiqar adlı qılıncını verdi. O da bu qılıncla Rəsulullahı -s.a.a- müdafiə etdi. Cəbrail -ələyhissələm- nazil oldu və dedi: "Ey Məhəmməd! Bu əsl fədakarlıqdır." Nəbi -s.a.a- dedi: “Əli məndəndir və mən də ondanam." Cəbrail dedi: "Mən də ikinizdənəm." Müsəlmanlar o gün göydən "Zülfüqardan başqa qılınc, Əlidən başqa igid yoxdur" nidasını eşitdilər.»²

Şeyx Səduq, "İləl əş-Şərai", 1/14-15, bab 7, hədis 3

__________________________

_{1 - həsən və bəlkə də səhih/ الحديث الثاني والخمسمائة : حسن وربما قيل صحيح (bax: Məclisi, "Miratul Uqul", 26/431)}

_{2 - Rəvayətin sənədi mötəbərdir/الرواية معتبرة الإسناد. (bax: Hadi ən-Nəcəfi, "Müəssəsə", 8/343, hədis 10194)}

Сообщение отредактировал Elmeddin: 31 октября 2025 - 18:24