1. Həzrət Fatimənin (ə), atası Peyğəmbərin (s) məzarına təbərrük etməsi faktı;
Həzrət Əlidən (ə) nəql olunan bir rəvayətdə deyilir: Peyğəmbər (s) dəfn olunduqdan sonra Fatimə onun qəbrinin yanında dayandı. Qəbrin torpağından azca götürüb üzünə sürtdü və göz yaşı tökərək aşağıdakı məzmunda iki beyt şer oxudu:
“Əhməd qəbrinin torpağını iyləyərək diri olduğu müddətcə bahalı müşkləri iyləməyə ehtiyacı olmayan şəxsə nə ola bilər?
Başıma gələn müsibətlər işıqlı günün başına gəlsəydi, qaranlıq gecəyə dönərdi” -
ما ذا على شم تربة احمدان لا يشم مدى الزمان غوالياصبت على مصائب لو أتها بت على الايام صرن ليا ليا “İrşadus-sari”, c. 3, səh. 352; “əl-İthaf”, Şəbravi, səh. 90; “Vəfaul-vəfa”, c. 4, səh. 104; “Məşariqül-ənvar”, səh. 63; “əl-Fətava əl-fiqhiyyə”, İbn Həcər, c. 2, səh. 18; “əs-Sirətun-nəbəviyyə”, c. 2, səh. 340; “Kəşfül-irtiyab”, səh. 347; “əl-Məvahibül-lədunniyyə”, c. 3 səh, 400. Məlum hədisi bundan başqa İbn Cəuzi “əl-Vəfa”, İbn Əsakir “ət-Tövhid”, Xalidi “Sülhül-ixvan”, Ömər Rza “Ə`lamun-nisa” əsərlərində və Xətib Şərbini öz təfsirində qeyd etmişlər.
2. İbn Əyyub Ənsarinin Peyğəmbərin (s) məzarına təbərrük etməsi faktı;
Davud ibn Əbu Saleh deyir: “Bir gün Mərvan ibn Həkəm məscidə daxil olub bir nəfərin üzünü Peyğəmbərin (s) qəbrinə qoyduğunu müşahidə etdi. Mərvan onun boynundan yapışaraq: “Nə etdiyini bilirsənmi?” - deyə səsləndi. Məlum şəxs üzünü Mərvana çevirib dedi (yalnız bu zaman onun Əbu Əyyub Ənsari olduğu məlum oldu): “Bəli, mən daşın yanına yox, Peyğəmbərin (s) yanına gəlmişəm. Peyğəmbərdən (s) eşitmişəm ki: “Dinə din əhli rəhbərlik etdiyi zaman onun üçün ağlamayın. Dinə din əhli olmayanlar rəhbərlik etdiyi zaman ağlayın
“Müstədrəki-Hakim”, c. 4, səh. 506, hədis 857; “Vəfaül-vəfa”, c. 4, səh. 1404; “Müsnədi-Əhməd”, c. 5; “Əl-Qədir”, c. 5; “Şifaus-siqam” və s. Peyğəmbərin (s) böyük səhabəsinin bu əməlinə qarşı yalnız Mərvan çıxa bilər. Bunu ondan gözləmək olar. Uzun illər boyu Peyğəmbər (s) və onun Əhli-beytinə (ə) kin bəsləyən bir şəxsin bu şəkildə davranması təəccüb doğurmur. Onun və atasının Peyğəmbərə (s) kin bəsləməsi səbəbsiz deyildi. Peyğəmbər (s) onları özündən uzaqlaşdırmış və rəftarı ilə onları xar etmişdi. Mərhum Ayətullah əl-üzma Əhmədi Miyanəcinin təbirincə, bu rəvayətdə iki sünnə özünü göstərməkdədir; biri Peyğəmbərin (s) böyük səhabələrinin sünnəsi, digəri isə (səhabələr arasında yeri olmayan) Əməvi Mərvanın sünnəsi. Ağıl və şəriətin hökmünə görə, Peyğəmbərin (s) qovaraq özündən uzaqlaşdırdığı Mərvanın deyil, Peyğəmbərin (s) sünnəsinə əməl olunmalıdır (“ət-Təbərrük”, səh. 147).
Bu hədisi Hakim (“Müstədrək” əsərində) və Zəhəbi "səhih" hesab etmişlər.
Hakim kimi şöhrət qazanmış Məhəmməd ibn Abdullah (vəfat-405) hədis rəvayətçilərindəndir. O, Samanilər tərəfindən Nişapurun qazısı təyin edilmişdi. Müxtəlif hədisçilərdən hədis nəql etməkdə bənzərsizdir. Deyilənə görə, iki min hədisçidən hədis öyrənmişdir. Onun, Müstədrək əsərində özünə yer alan hədisləri “Səhihi-Buxari” və “Səhihi-Müslim”in meyarlarına uyan hədislərdir. “Müstədrək”, digər bir kitabı təkmil etmək məqsədi daşıyan və həmin kitabın meyarlarına müvafiq, lakin orada nəzərdən yayınmış hədislər toplusudur.
Əllamə Əmini yazır: “Bu hədisdən aydın olur ki, əməlisalehlərin qəbirlərinə təvəssül edilməsinə qadağa qoyulması əməvilərin bidətlərindəndir” - “Əl-Qədir”, c. 5, səh. 149.
3. Bilalın Peyğəmbərin (s) məzarına təbərrük etməsi faktı;
Bir gecə Bilal Peyğəmbəri (s) yuxuda gördü. Həzrət (s) buyurdu: “Ey Bilal! Bu nə cəfadır? Məni ziyarət etməyin vaxtı çatmayıbmı?” Bilal narahat vəziyyətdə yuxudan durdu və Mədinəyə yollandı. Peyğəmbərin (s) məzarı üstünə gəlib ağladı və özünü qəbrə sürtdü - “Siyəru əlamin-nübəla”, c. 1, səh. 358; “Əsədül-ğabə”, c. 1, səh. 208; “Şifaus-siqam”, səh. 39.
4. İbn Ömərin təbərrük etməsi faktı;
İbn Həmlə deyir: “Abdullah ibn Ömər sağ əlini Peyğəmbərin (s) qəbri üzərinə qoyur, Bilal isə qəbrə sürtürdü? - “Kəşfül-irtiyab”, səh. 436; “Şifaus-siqam”, c. 2, səh. 199; “Vəfaul-vəfa”, c. 4, səh. 1405.
5. Ətanın təbərrük etməsi faktı;
Müsəb Zübeyri deyir: “Əbu Zübeyrin oğlunun belə dediyini eşitdim: “Malik mənə dedi: “Əta ibn Riyahın məscidə daxil olduğunu gördüm. O, minbərdən tutub qibləyə tərəf döndü”. - “Siyəru əlamin-nübəla”, c. 8, səh. 54.
Gəlin sizə indi Ətanın kim olduğunu isbat edim :
Zəhəbi deyir: “Əta dini rəhbər, şeyxül-islam və hərəmin müftisi idi. O, səhabələrdən hədis nəql edirdi. Belə ki, “Səhih” müəllifləri ondan hədis nəql etmişlər” - “Siyəru əlamin-nübəla”, c. 5, səh. 78; Buxari, Müslim, İbn Macə, İbn Davud, Tirmizi və Nisai.
6. İbn əl-Münkədir Tabeinin təbərrük etməsi faktı
O, öz dost-tanışları ilə birgə əyləşmişdi, lakin (keçirdiyi xəstəlik nəticəsində) dili tutulmuşdu və danışmağa çətinlik çəkirdi. Həmin vəziyyətdə ayağa qalxdı. Üzünü Peyğəmbərin (s) məzarına qoydu (sürtdü) və geri qayıtdı. Gözlənilmədən dostlarından ayrılması onların etirazına səbəb olmuşdu. O, onların etirazına cavab olaraq dedi: “Bir problemlə qarşılaşdıqda Peyğəmbərin (s) məzarından şəfaət diləyirəm (artıq dilində yaranan problem aradan qalxmışdı)”. - “Vəfaul-vəfa”, c. 2, səh. 444; “əl-Qədir”, c. 5, səh. 151.
PEYĞƏMBƏRİN (S) MİNBƏRİNƏ TƏBƏRRÜK EDİLMƏSİ FAKTI
Müsəlmanlar Peyğəmbərin (s) minbərinə böyük əhəmiyyət verir və daim ona təbərrük edirlər. Belə ki, bəzi fəqihlər bu minbərin yanında ona hörmətsizlik olmasın deyə, and içməyi qadağan etmişlər.
1. Buxari deyir: “Mərvan, Zeyd ibn Sabitin məlum minbərin yanında and içməsini nəzərə alıb qərar çıxartdı (hökm oxudu)”. - “Səhihi-Buxari”, c. 3, səh. 243. Səhabələrin Peyğəmbərin (s) minbərinə təbərrük etməsini göstərən digər faktlar da mövcuddur. İbrahim ibn Əbd əl-Qari deyir: “İbn Öməri müşahidə edirdim. O, əlini Peyğəmbərin (s) oturduğu yerə qoydu və üz-gözünə çəkdi. Bundan başqa, məlum minbərin yanında and içilməsini göstərən hədislər də mövcuddur. Mərhum Ayətullah Əhmədi Miyanəci bu məzmunlu hədisləri “ət-Təbərrük” əsərində (səh. 132-137) toplamışdır.
Aquli deyir: Peyğəmbərin (s) minbəri zaman keçdikcə köhnəlmişdi. Abbasi xəlifələrinin bəzisi onu bərpa etdilər və minbərin artıq qalan materialından təbərrük üçün daraqlar düzəltdilər. Səhabələr Peyğəmbərin (s) minbərini ləms etməyə, ona toxunmağa böyük əhəmiyyət verirdilər”. - “Ət-Təbərrük”, səh. 139.
2. “Əl-Asarun-nəbəviyyə” kitabında oxuyuruq: “Peyğəmbərin (s) minbəri qorunub saxlanırdı. Bir dəfə yandı və bununla da mədinəlilərə böyük (mənəvi) zərbə dəydi. Çünki mənbərin ətrafı (hansı ki, Peyğəmbər (s) əlini qoyurdu) və o həzrətin ayağının yeri yanaraq aradan getdi”. - “Əl-Asarun-nəbəviyyə”, səh. 31.
3. Yezid ibn Abdullah deyir: “Peyğəmbərin (s) səhabələrini gördüm. Onlar məscid boş olduğu zaman (məzarın yanında və onların sağ tərəfində olan) Peyğəmbərin (s) minbərindən tutdular və üzlərini qibləyə çevirib dua etdilər”. -“Ət-Təbəqatul-kübra”, c. 1, səh. 13; “Vəfaul-vəfa”, c. 4, səh. 1401. Yezid ibn Abdullah imam, fəqih, etimad olunası və altı səhih kitabda rəvayət olunan şəxslərdəndir. Əmanətdarlıqla məşhur olmuşdur. Dövrünün insanları onun fiqhi bilgisindən faydalanarmışlar. O, hicri 122-ci ildə dünyasını dəyişmişdir (“Siyəru əlamin-nübəla”, c. 5, səh. 266).
5. (X əsr alimlərindən olan) Şeyx Əhməd ibn əl-Həmid deyir: “İnsanlar Peyğəmbərin (s) minbərinə təbərrük edirdilər”. - “Ümdətül-əxbar”, səh. 135.
6. Səmhudi deyir: “Peyğəmbərin (s) minbərinin üzərinə digər bir minbər keçirtmişdilər. Onun üzərində tavana bənzər bir şey var idi. Ziyarət edən insanlar əllərini minbərin üzərinə qoyur, onu ləms edərək təbərrük edirdilər”. -“Vəfaul-vəfa”, c. 2, səh. 39.