Elmeddin

حمدويه، قال حدثني عن يعقوب، عن ابن أبي عمير، عن هشام بن المثنى، عن سدير، عن أبي جعفر (عليه السلام) قال : لا تسبوا المختار فإنه قتل قتلتنا و طلب بثارنا و زوج أراملنا و قسم فينا المال على العسرة
mənə Həmdəveyh danışdı, dedi: Yəqub mənə ibni Əbi Umeyrdən, o Hişam b. Musənnadan, o Sədirdən, o da Əbu Cəfər (imam Muhəmməd əl-Baqir a.s)-dan danışdı, dedi: "Muxtar haqqında pis danışmayın. o bizim qatillərimizi qətl etdi, tökülən qanlarımızın intiqamını aldı, malını bizim aramızda bölüşdürdü və ərsiz qadıları evləndirdi."

Kəşşi r.a, "Rical", 2/125, hədis 197

إبراهيم بن محمد الختلي، قال حدثني أحمد بن إدريس القمي، قال حدثني محمد بن أحمد، قال حدثني الحسن بن علي الكوفي، عن العباس بن عامر، عن سيف بن عميرة، عن جارود بن المنذر، عن أبي عبد الله (عليه السلام) قال : ما امتشطت فينا هاشمية و لا اختضبت حتى بعث إلينا المختار برءوس الذين قتلوا الحسين (عليه السلام)
mənə İbrahim b. Muhəmməd danışdı, dedi: mənə Əhməd b. İdris danışdı, dedi: mənə Muhəmməd b. Əhməd danışdı, dedi: Həsən b. Əli əl-Kufi mənə Abbas b. Umarədə, o Seyf b. Umeyrdən, o Carud b. Munzirdən, o da Əbu Əbdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan danışdı, dedi: "Muxtar Hüseyin a.s-ın qatillərinin kəsik başlarını bizim xanədanımıza göndərənə qədər Haşimi qadınları başlarını darayıb, həna qoymadılar."

Kəşşi r.a, "Rical", 2/127, hədis 202

وهذه الرواية صحيحة
və bu rəvayət səhihdir.

Seyyid Xoi r.a, "Mucəm ricalil hədis", 19/102

وروى لنا عبد الواحد بن محمد بن عبدوس النيسابوري رضي الله عنه قال: حدثنا علي بن محمد بن قتيبة، عن الفضل بن شاذان قال: سمعت الرضا (عليه السلام) يقول: " لما حمل رأس الحسين (عليه السلام) إلى الشام أمر يزيد لعنه الله فوضع ونصب عليه مائدة، فأقبل هو وأصحابه يأكلون ويشربون الفقاع فلما فرغوا أمر بالرأس فوضع في طست تحت سريره وبسط عليه رقعة الشطرنج وجلس يزيد لعنه الله يلعب بالشطرنج ويذكر الحسين بن علي وأباه وجده (عليهم السلام) ويستهزئ بذكرهم، فمتى قامر صاحبه تناول الفقاع فشربه ثلاث مرات ثم صب فضلته على ما يلي الطست من الأرض فمن كان من شيعتنا فليتورع عن شرب الفقاع واللعب بالشطرنج، ومن نظر إلى الفقاع أو إلى الشطرنج فليذكر الحسين (عليه السلام) وليلعن يزيد وآل زياد، يمحو الله عز وجل بذلك ذنوبه ولو كانت بعدد النجوم "
və bizə Əbdülvahid b. Muhəmməd r.a rəvayət etdi, dedi: Əli b. Muhəmməd b. Quteybə mənə Fəzl b. Şazadan nəql etdi, dedi: ər-Rıza (imam Əli ər-Rıza a.s)-ın belə dediyini eşitdim: "Hüseyin a.s-ın kəsilmiş başıı Şama apardıqları vaxt Yezid -Allah ona lənət etsin- onu bir tərəfə qoymaqlarını əmr etdi. Sonra isə yanında bir süfrə qurdurdu və dostları ilə o süfrədə yemək yedi və şərab içdi. sonra Hüseyin a.s-ın kəsilmiş başının bir ləyən içərisində taxtının yanına qoyulmağını əmr etdi. ləyənin üstünə isə şahmat taxtasını qoyub üstündə şahmat oynadılar. Hüseyin b. Əlini, atasını (imam Əli a.s-ı) və cəddini (Rəsulullah s.a.a-i) məsxərə edirdilər. Şahmatda qalib gəldikcə şərab badəsindən 3 qurtum içir, geri qalanını isə Hüseyin a.s-ın kəsilmiş başının olduğu ləyənin yanına tökürdü. elə isə, bizim Şiələrimiz şərab içməməli və şahmat oynamamalıdırlar. Şərab və Şahmatı gördükdə Hüseyin a.s-ı xatırlayan, Yezid və ailəsinə lənət edən şəxsin günahları ulduzların sayı qədər olsa da Allah bağışlayar."

Şeyx Səduq r.a, "Fəqih", 4/309, Nadirlər babı, hədis 5915

48 - كشف الغمة:
48- "Kəşful Ğümmə" kitabından.

ونقلت من كتاب لأبي إسحاق الثعلبي
Əbu İshaq əs-Sələbinin kitabından nəql olunanlar.

وعن حذيفة كان رسول الله (صلى الله عليه وآله) لا ينام حتى يقبل عرض وجنة فاطمة (عليها السلام) أو بين ثدييها
və Huzeyfədən, dedi: "Rəsulullah s.a.a üzünü Fatimə s.a-ın üzünə və ya döşlərinə söykəmədən yatmazdı."

وعن جعفر بن محمد (عليهما السلام) كان النبي لا ينام ليلته حتى يضع وجهه بين ثديي فاطمة (عليها السلام)
və Cəfər b. Muhəmməd (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan, dedi: "Nəbi s.a.a mübarək üzünü Fatimə s.a-ın döşləri arasına qoymadan yatmazdı."

Əllamə Məclisi r.a, "Biharul Ənvar", 43/54-55

ونقلت من كتاب لأبي إسحاق الثعلبي
Əbu İshaq əs-Sələbinin kitabından nəql olunanlar.

وعن حذيفة كان رسول الله (صلى الله عليه وآله) لا ينام حتى يقبل عرض وجنة فاطمة (عليها السلام) أو بين ثدييها
və Huzeyfədən, dedi: "Rəsulullah s.a.a üzünü Fatimə s.a-ın üzünə və ya döşlərinə söykəmədən yatmazdı."

وعن جعفر بن محمد (عليهما السلام) كان النبي لا ينام ليلته حتى يضع وجهه بين ثديي فاطمة (عليها السلام)
və Cəfər b. Muhəmməd (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan, dedi: "Nəbi s.a.a üzünü Fatimə s.a-ın döşləri arasına qoymadan yatmazdı."

İrbili r.a, "Kəşful Ğümmə", 2/95

وأخبرنا أبوالفتح ابن عبدالله كتابة ، أخبرنا أبوالفضل بن عبدان ، أخبرنا علي بن الحسن الرازي ، أخبرنا أحمد بن محمد ، أخبرنا عباد بن يعقوب ، أخبرنا يحيى بن سالم ، عن إسرائيل ، عن ميسرة بن حبيب ، عن المنهال بن عمرو ، عن حذيفة قال : كان رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم) لا ينام حتّى يقبّل عرض(1) وجه فاطمة وبين ثديها
.....(sənəd silsiləsi)...... Huzeyfədən, dedi: "Rəsulullah s.a.a üzünü Fatimə s.a-ın üzünə və ya döşlərinə söykəmədən yatmazdı."

xarəzmi, "Maqtəlul Hüseyin", səhifə 66

موفق الدين البغدادي = عبد اللطيف بن يوسف الموفق المكي (484 ؟ - 568 ه = 1091 - 1172 م) الموفق بن أحمد المكى الخوارزمي،
أبو المؤيد: مؤلف (مناقب الامام الاعظم أبى حنيفة - ط) و (مناقب أمير المؤمنين على بن أبى طالب - ط).
كان فقيها أديبا، له خطب وشعر.
أصله من مكة.
əl-xarəzmi, "imami əzəm Əbu Hənifə" və "Mənaqib Əmirəl Möminin Əli b. Əbu Talib" kitablarının müəllifi. fəqih və ədibdir, onun xütbə və şeirləri vardır, əslən Məkkəlidir.

əz-Zərkəli, "əl-Aləm", 7/333

باب من مات لا يعرف إمامه
imamını tanımdadan ölən kimsə babı

عنه، عن ابن فضال، عن حماد بن عثمان، عن أبي اليسع عيسى بن السرى، قال: قال أبو عبد الله عليه السلام. ان الأرض لا تصلح الا بالإمام، ومن مات لا يعرف إمامه مات ميتة جاهلية
İbni Fəddal mənə Həmmad b. Osmandan, o da İsa b. Sirridən rəvayət etdi, dedi: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s) dedi: "yer üzü imamsız islah olmaz və kim imamı tanımadan ölərsə cahilliyə ölümü ilə ölmüşdür."

عنه، عن أبيه، عن النضر، عن يحيى الحلبي، عن حسين بن أبي العلاء، قال: سألت أبا عبد الله عليه السلام عن قول رسول الله صلى الله عليه وآله: ” من مات ليس له إمام مات ميتة جاهلية ” فقال: نعم، لو أن الناس تبعوا علي بن الحسين عليهما السلام وتركوا عبد الملك بن مروان اهتدوا، فقلنا: من مات لا يعرف إمامه مات ميتة جاهلية، ميتة كفر؟ – فقال: لا، ميتة ضلال
atam mənə Nadr b. Süveyddən, o da Yəhya əl-Hələbidən, o da Hüseyn b. Əbu Əladan rəvayət etdi, dedi: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan Rəsulullah s.a.a-in "bir imamı olmadan ölən kimsə, cahiliyyə ölümü ilə ölmüşdür." sözü haqqında soruşdum, imam a.s dedi ki: "bəli."

عنه، عن النضر، عن يحيى، عن أيوب بن الحر قال: سمعت أبا عبد الله عليه السلام يقول: قال أبي: من مات ليس له إمام مات ميتة جاهلية
Nadr b. Süveyd mənə Yəhyadan, o da Əyyub b. Hürrdən rəvayət etdi, dedi: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-ın belə dediyini eşitdim: atam (imam Muhəmməd əl-Baqir a.s) dedi ki: "bir imamı olmadan ölən kimsə, cahiliyyə ölümü ilə ölmüşdür."

عنه، عن محمد بن علي، عن علي بن النعمان النخعي، قال حدثني الحارث بن المغيرة النضري قال: سمعت عثمان بن المغيرة يقول: حدثني الصادق، عن علي عليهما السلام قال: قال رسول الله صلى الله عليه وآله: من مات بغير إمام جماعة مات ميتة جاهلية، قال الحارث بن المغيرة: فلقيت جعفر بن محمد عليهما السلام، فقال: نعم، قلنا: – فمات ميتة جاهلية؟ – قال: ميتة كفر وضلال ونفاق
Məhəmməd b. Əli mənə Əli b. Nöman əl-Cufidən rəvayət etdi, dedi: Mənə Haris b. Muğirə ən-Nadri rəvayət etdi, dedi: Haris b. Muğirənin belə dediyini eşitdim: imam Sadiq mənə Əli a.s-dan rəvayət etdi, dedi: Rəsulullah s.a.a. dedi: "bir imamı olmadan ölən kimsə, cahiliyyə ölümü ilə ölmüşdür." Cəfər b. Məhəmməd (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-a dedim: "cahiliyyə ölümü nə deməkdir?" imam a.s dedi: "cahillikdən məqsəd küfür, nifaq və azğınlıqdır."

عنه، عن ابن محبوب، عن عبد الله بن غالب، عن جابر بن يزيد الجعفي، عن أبي جعفر عليه السلام قال: لما أنزلت. ” يوم ندعو كل أناس بإمامهم ” قال المسلمون: يا رسول الله ألست إمام الناس كلهم أجمعين؟ – فقال رسول الله صلى الله عليه وآله: أنا رسول الله إلى الناس أجمعين ولكن سيكون بعدي أئمة على الناس من أهل بيتي من الله، يقومون في الناس فيكذبونهم ويظلمونهم أئمة الكفر والضلال وأشياعهم، ألا فمن والاهم واتبعهم وصدقهم فهو مني ومعي وسيلقاني، ألا ومن ظلمهم وأعان على ظلمهم وكذبهم فليس مني ولا معي وأنا منه برئ
İbni Məhbub mənə Abdullah b. Qalibdən, o Cabir b. Yezid əl-Cufidən, oda Əbu Cəfər (imam Muhəmməd əl-Baqir a.s)-dan rəvayət etdi, dedi: "Bütün insanları öz imamıyla çağırdığımız gün." (İsra, 71) ayəsi nazil olduğu zaman müsəlmanlar dedilər ki: "ya Rəsulallah, sən bütün insanların imamı deyilsən?" Rəsulullah s.a.a dedi: "mən, Allah tərəfindən bütün insanlara göndərilmiş bir elçiyəm; ancaq məndən sonra Allah tərəfindən mənim Əhli Beytimdən, insanlara imamlar göndəriləcəkdir. Bunlar, insanlar arasında ortaya çıxacaqlar. İnsanlar tərəfindən yalanlanacaqlar. Küfrün və azğınlığın öndərləri və onların tərəfdarları, onlara haqsızlıq edəcəklər. Kim Əhli Beyt imamlarını vəli kimi qəbul etsə, onlara tabe olsa, onları doğrulasa, o məndəndir, mənimlə bərabərdir və mənimlə qarşılaşacaqdır. Xəbəriniz olsun! Kim onlara haqsızlıq etsə, onları yalanlasa, o məndən deyildir, mənimlə bərabər olmaz və mən ondan uzağam."

Bərqi r.a, "Məhasin", 1/153-156, hədis 78-85

الحديث الثالث: صحيح
3-cü hədis: səhih

II Məclisi r.a, "Miratul Uqul", 4/220

الحديث الأول: صحيح
1-ci hədis: səhih

II Məclisi r.a, "Miratul Uqul", 2/442

حدثنا يعقوب بن يزيد عن ابن أبي عمير عن منصور عن فضيل الأعور عن أبي عبيدة الحذاء قال كنا زمان أبي جعفر ع حين قبض ع نتردد كالغنم لا راعي لها فلقينا سالم بن أبي حفصة فقال يا أبا عبيدة من إمامك قلت أئمتي من آل محمد فقال هلكت و أهلكت أما سمعته و أنت معي أبا جعفر و هو يقول من مات و ليس عليه إمام مات ميتة جاهلية أ ما تعرف أنه قد خلف ولده جعفرا إماما على الأمة قلت بلى لعمري قد رزقني الله المعرفة قال فقلت لأبي عبد الله ع بعد ما لقيته إن سالم بن أبي حفصة قال لي كذا و كذا قال لي يا أبا عبيدة أما علمت أنه لم يمت منا ميت حتى يخلف من بعده من يعمل مثل عمله و يسير بمثل سيرته و يدعو لي مثل الذي دعا إليه يا أبا عبيدة إنه لم يمنع ما أعطي داود أن أعطي سليمان قال ثم قال يا أبا عبيدة إنه إذا قام قائم آل محمد ص حكم بحكم آل داود و كان سليمان لا يسأل الناس بينة
Yəqub b. Yezid mənə İbni Əbu Umeyrdən, o Mənsurdan, o Fudeyl əl-Avərdən, o da Əbu Ubeydə əl-Xuzayidən rəvayət etdi, ded: Əbu Cəfər (imam Məhəmməd əl-Baqir a.s)-ın zamanında vəfat etdiyi sırada çobansız sürü kimi sağa sola gedib gəlirdik. Bu sırada Salim b. Əbu Həfsə ilə qarşılaşdıq. Mənə dedi: "ey Əbu Ubeydə! Sənin imamın kimdir?" dedim: "imamlarım, Məhəmməd s.a.a-in Əhli Beytidir." Dedi: "Həlak oldun və başqalarını da həlak etdin. Mən və sən, birlikdə Əbu Cəfər (imam Məhəmməd əl-Baqir a.s)-ın "Bir imamı olmadan ölən kimsə, cahiliyyə ölümü ilə ölmüşdür." dediyini eşitmədikmi?" dedim: "Ömrümə andolsun ki, doğrudur." Bundan üç gün və ya buna yaxın bir vaxt sonra Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-ın yanına getmişdim. Allah, onu tanımamı nəsib etdi. Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-a dedim: "Salim mənə belə-belə dedi." imam a.s dedi: "Ey Əbu Ubeydə! Bizdən birisi, özündən sonra yerinə keçib özünün əməlinin eynisini yerinə gətirəcək, onun hərəkət tərzini izləyəcək, onun çağırdığı ilkələrə insanları çağıracaq birini buraxmadan ölməz. Ey Əbu Ubeydə! Məhəmməd s.a.a-in soyundan bir imam qalxdığı və Davud və Süleyman a.s-ın hökmülə hökm etdiyi zaman, ondan qətiyyən dəlil istənilməz."

Səffar r.a, "Bəsair əd-Dəracat", 5/295, 15-ci bab, hədis 5

الحديث الأول: حسن أو موثق
1-ci hədis: həsən vəya müvəssəq

II Məclisi r.a, "Miratul Uqul", 4/298

علي بن إبراهيم، عن محمد بن عيسى، عن يونس بن عبدالرحمن قال: حدثنا حماد، عن عبدالاعلى قال: سألت أبا عبدالله (عليه السلام) عن قول العامة: إن رسول الله (صلى الله عليه وآله) قال: من مات وليس له إمام مات ميتة جاهلية، فقال: الحق و الله
Əli b. İbrahim mənə Məhəmməd b. İsadan, o da Yunus b. Əbdürrəhmandan rəvayət etdi, dedi: Həmmad mənə Əbduləladan rəvayət etdi, dedi: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-a, Ammə (sünnilər)-in "Rəsulullah s.a.a: "bir imamı olmadan ölən kimsə, cahiliyyə ölümü ilə ölmüşdür." buyurub" sözü haqqında soruşdum, imam a.s dedi: "Allah’a and içirəm ki, doğru söyləyirlər."

Kuleyni r.a, 1/236, Huccət kitabı, 89-cu bab, hədis 2

الحديث الثاني: حسن على الظاهر
2-ci hədis: zahirə görə həsən

II Məclisi r.a, "Miratul Uqul", 4/229

الحذاء قال : سمعت أبا جعفر عليه‌السلام ، يقول : من مات لا يعرف إمامه ، مات ميتة جاهلية كفر ونفاق وضلال
Əbu Cəfər (imam Muhəmməd əl-Baqir a.s)-ın belə dediyini eşitdim: "imamı tanımadan ölən kimsə cahiliyyə ölümü ilə, küfür, nifaq və dəlalət ölümü ilə ölmüşdür."

Əli b. Hüseyn b. Bəbaveyh əl-Qummi r.a, "əl-İmamə vət-Təbsira", səhifə 82, hədis 69

حدثنا عبد الواحد بن محمد بن عبدوس النيسابوري العطار رضي الله عنه بنيسابور في شعبان سنة اثنتين و خمسين و ثلاثمائة قال حدثنا علي بن محمد بن قتيبة النيسابوري عن الفضل بن شاذان قال سأل المأمون علي بن موسى الرضا (ع) أن يكتب له محض الإسلام على سبيل الإيجاز و الاختصار فكتب (ع) له
و من مات و لم يعرفهم مات ميتة جاهلية
mənə Abdulvahid b. Məhəmməd b. Abdus ən-Nişapuri əl-Əttar r.a rəvayət etdi, dedi: Əli b. Məhəmməd b. Quteybə ən-Nişapuri mənə Fəzl b. Şazandan rəvayət etdi, dedi: Məmun, Əli b. Musa ər-Rza a.s-dan özü üçün qısa bir şəkildə xalis İslamı yazmağını istədi. Bunun görə imam a.s ona belə yazdı: "Kim onları (imamlar a.s-ı) tanımadan ölərsə cahiliyyət ölümüylə ölmüşdür."

Şeyx Səduq r.a, "Uyunu Əxbar ər-Rza a.s", 2/129-130, hədis 1

وهو طريق حسن بل صحيح
bə bu tariq (sənəd yolu) həsən, hətda səhihdir.

Seyyid Xomeyni, "Məqasib əl-Muhərrəmə", 2/55

حدثنا محمد بن إبراهيم بن إسحاق رضي الله عنه قال : حدثني أبو علي بن همام قال : سمعت محمد بن عثمان العمري ـ قدس الله روحه ـ يقول : سمعت أبي يقول : سئل أبو محمد الحسن بن علي عليهما السلام وأنا عنده عن الخبر الذي روي عن آبائه عليهم السلام : أن الارض لا تخلو من حجة لله على خلقه إلي يوم القيامة وأن من مات ولم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية فقال عليه السلام : إن هذا حق كما أن النهار حق، فقيل له : يا ابن رسول الله فمن الحجة والامام بعدك ؟ فقال ابني محمد ، هو الامام والحجة بعدي ، من مات ولم يعرفه مات ميتة جاهلية . أما إن له غيبة يحار فيها الجاهلون ، ويهلك فيها المبطلون ، ويكذب فيها الوقاتون ، ثم يخرج فكأني أنظر إلى الاعلام البيض تخفق فوق رأسه بنجف الكوفة
Mənə Məhəmməd b. İbrahim b. İshaq r.a rəvayət etdi, dedi: Mənə Əbu Əli b. Hümmam rəvayət etdi, dedi: Məhəmməd b. Osman əl-Amrinin belə dediyini eşitdim: mən Əbu Məhəmməd (imam Həsən əl-Əskəri a.s)-ın yanında olduğum zaman ona atalarından a.s. rəvayət edilən "yer üzü Qiyamət gününə qədər heç bir zaman Allahın höccətindən uzaq qalmaz və kim zamanının imamını tanımadan ölərsə o cahiliyyə ölümü üzərə ölmüşdür." hədisi soruşuldu, imam a.s dedi: "bu gündüzün haqq olduğu kimi haqdır." imam a.s-a deyildi: "ey Rəsulullah s.a.a-in oğlu! Səndən sonar höccət və imam kimdir?" imam a.s dedi: "oğlum Məhəmməd və o imam və Allah’ın qullarına höccətdir. Kim onu tanımadan ölərsə cahiliyyə ölümü üzərə ölmüşdür."

Şeyx Səduq r.a, "Kəmaluddin", səhifə 376, hədis 9

حدثنا إبراهيم بن محمد بن عرق الحمصي ثنا عبد الوهاب بن الضحاك ثناإسماعيل بن عياش عن ضمضم بن زرعة عن شريح بن عبيد عن معاوية قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم من مات بغير إمام مات ميتة جاهلية
Mənə İbrahim b. Məhəmməd rəvayət etdi, dedi: Mənə Əbdülvəhhab b. Dəhhaq rəvayət etdi, dedi: İsmayıl b. Əyyaş mənə b. Zuradan, o Şurəyh b. Ubeyddən, o da Muaviyədən rəvayət etdi, dedi: Rəsulullah s.a.a dedi: "imamı olmadan ölən kimsə cahiliyyə ölümü üzrə ölmüşdür."

Təbərani, "Mucəm əl-Kəbir", 19/388, hədis 910

تعليق شعيب الأرنؤوط : حديث صحيح لغيره وهذا إسناد حسن
Hədis səhihul liğeyridir və bu isnad da həsəndir.

Əhməd b. Hənbəl, "Müsnəd", 4/96, hədis 16922

حَدَّثَنَا خَارِجَةُ بْنُ مُصْعَبٍ ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ ، قَالَ : سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، يَقُولُ : ” مَنْ مَاتَ بِغَيْرِ إِمَامٍ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً ، وَمَنْ نَزَعَ يَدًا مِنْ طَاعَةٍ جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ لا حُجَّةَ لَهُ
İbni Musab mənə Zeyd b. Əsləm’dən, o da İbni Ömər’dən rəvayət etdi, dedi ki: Nəbi s.a.a-in belə dediyini eşitdim: "imamı olmadan ölən kimsə cahiliyyə ölümü üzrə ölmüşdür."

حديث صحيح
Hədis səhih

Əbu Davud Təyalisi, "Müsnədi Əbu Davud", 3/325, hədis 2025

وأن (المعوذتين) من الرقية، ليستا من القرآن دخلوها في القرآن و قيل: أن جبرئيل عليه السلام علمها رسول الله صلى الله عليه وآله
və muavvizəteyn Qurandan deyil ruqyədir və bunun Rəsulullah s.a.a-ə Cəbrayıl a.s tərəfindən öyrədildiyi söylənmişdir.

"Fiqh ər-Rza", səhifə 113

علي بن إبراهيم، عن أبيه، عن ابن أبي عمير، عن علي بن يقطين قال: سمعت أبا الحسن (عليه السلام) يقول: لا تنزل في القبر وعليك العمامة والقلنسوة ولا الحذاء ولا الطيلسان وحل إزرارك وبذلك سنة رسول الله (صلى الله عليه وآله) جرت وليتعوذ بالله من الشيطان الرجيم وليقرأ فاتحة الكتاب والمعوذتين وقل هو الله أحد وآية الكرسي وإن قدر أن يحسر عن خده ويلصقه بالارض فليفعل وليشهد وليذكر ما يعلم حتى ينتهي إلى صاحبه
Əli b. İbrahim mənə atasından, o ibni Əbu Umeyrdən, o da Əli b. Yəqtindən rəvayət etdi, dedi: Əbul Həsən (imam Əli ər-Rza a.s)-ın belə dediyini eşitdim: "Üzərində əmmamə, külah olduğu halda məzara en, şal və ayaqqabıyla deyil və izarını həll et. Rəsulullah s.a.a-in sünnəti bu şəkildə cərəyan etmişdir. Qovulmuş Şeytandan Allahu Təalaya sığın, Fatihəni və Muavvizəteyn və İxlas surələrini, Ayətul-Kürsini oxu. Alnını açıb da yerə yapşdırma vəziyyəti gerçəkləşərsə bu edilsin, şəhadət gətirilsin. Sahibində sonlandığı bilinincəyə qədər anılsın."

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 3/109, Cənazələr kitabı, 62-ci bab, hədis 2 (4543)

محمد بن يحيى، عن محمد بن الحسين، عن ابن أبي نجران، عن صفوان الجمال قال : صلى بنا أبو عبد الله (عليه السلام) المغرب فقرأ بالمعوذتين في الركعتين
Məhəmməd b. Yəhya mənə Məhəmməd b. Hüseyndən, o İbni Əbu Nəcrandan, o Səfvan əl-Cəmmaldan rəvayət etdi, dedi ki: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s) ilə Məğrib namazını qıldım, ilk 2 rükətdə muavvizəteyni oxudu.

محمد بن يحيى، عن أحمد بن محمد، عن علي بن الحكم، عن سيف بن عميرة، عن داود بن فرقد، عن صابر مولى بسام قال: أمنا أبو عبدالله (عليه السلام) في صلاة المغرب فقرأ المعوذتين ثم قال: هما من القرآن
Məhəmməd b. Yəhya mənə Əhməd b. Məhəmməddən, o Əli b. Həkəmdən, o Seyf b. Umeyrədən, o Davud b. Fərkaddan, o da Basimin köləsi Sabirdən rəvayət etdi, dedi ki: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s) axşam namazında bizə imamlıq etdi. Muavvizəteyn surələrini oxudu, namaz bitdikdən sonra dedi ki: "bu iki surə Qurandandır."

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 3/176-178, Namaz kitabı, 21-ci bab, hədis 8 (5006) və 26 (5025)

وتواترت النصوص من ائمه اهل البيت عليهم السلام على انهما سورتان من القران
Onların (Fələq və Nas surələrinin) Qurandan olması mövzusu Əhli Beyt imamları a.s-dan mütəvatir olaraq sabitdir.

Əllamə Seyyid Təbatəbai r.a, "əl-Mizan fi Təfsiril-Quran", 12/124

محمد بن يحيى : عن أحمد بن محمد ، عن محمد بن سنان ، عن عبد الله بن مسكان ، عن أبي بصير ، عن أبي عبد الله عليه السلام قال : استقبل رسول الله صلى الله عليه وآله حارثة بن مالك بن النعمان الأنصاري فقال له : كيف أنت يا حارثة بن مالك ؟ فقال : يا رسول الله مؤمن حقا ، فقال له رسول الله صلى الله عليه وآله : لكل شئ حقيقة فما حقيقة قولك ؟ فقال : يا رسول الله عزفت نفسي عن الدنيا فأسهرت ليلي وأظمأت هواجري وكأني أنظر إلى عرش ربي وقد وضع للحساب وكأني أنظر إلى أهل الجنة يتزاورون في الجنة وكأني أسمع عواء أهل النار في النار ، فقال له رسول الله صلى الله عليه وآله : عبد نور الله قلبه ، أبصرت فأثبت ، فقال : يا رسول الله ادع الله لي أن يرزقني الشهادة معك ، فقال : اللهم ارزق حارثة الشهادة ، فلم يلبث إلا أياما حتى بعث رسول الله صلى الله عليه وآله سرية فبعثه فيها ، فقاتل فقتل تسعة أو ثمانية ثم قتل
Məhəmməd b. Yəhya mənə Əhməd b. Məhəmməddən, o Məhəmməd b. Sinandan, o Abdullah b. Musqandan, o Əbu Bəsirdən, o da Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq a.s)-dan belə rəvayət etdi: "Rəsulullah s.a.a Haris b. Malik b. Numan əl-Ənsari ilə qarşılaşdı, ona dedi: "Necəsən, ey Haris?" dedi: "ya Rəsulullah s.a.a! Həqiqətən möminəm." Rəsulullah s.a.a dedi: "Hər şeyin bir həqiqəti vardır, sənin sözünün həqiqəti nədir?" dedi: "ya Rəsulullah s.a.a! Dünyadan sıxılıram, gecələri yuxusuz, isti gündüzləri susuz keçirirəm. Rəbbimin hesab üçün qurulmuş ərşinə baxırmış kimiyəm, sanki cəhənnəmliklərin atəşdə inləmələrini izləyirəm." Rəsulullah s.a.a dedi: "Budur, Allahın ürəyini aydınlatdığı bir qul. Bəsirət sahibi olmusan, bu halında möhkəm ol." dedi: "ya Rəsulullah s.a.a! Allaha dua et, səninlə birlikdə şəhid olmağı mənə nəsib etsin!" Rəsulullah s.a.a belə dua etdi: "Allahım! Harisə şəhidlik nəsib et." Bir neçə gün keçməmişdi ki, Rəsulullah s.a.a bir dəstə göndərdi, onu da bu dəstə ilə birlikdə göndərdi. şiddətli bir döyüş baş verdi, doqquz və ya səkkiz adam öldürdükdən sonra özü də öldürüldü."

Kuleyni r.a, "əl-Kafi", 2/54, İman və Küfr kitabı, bab 27, hədis 3

محمد بن أبي عبد الله عن محمد بن إسماعيل عن الحسين بن الحسن عن بكر بن صالح عن الحسن بن سعيد عن إبراهيم بن محمد الخزاز ومحمد بن الحسين قالا: دخلنا على أبي الحسن الرضا ع فحكينا له أن محمد صلى الله عليه وآله رأى ربه في صورة الشاب الموفق في سن أبناء ثلاثين سنة وقلنا: إن هشام بن سالم وصاحب الطاق و الميثمي يقولون: إنه أجوف إلى السرة والبقية صمد؟ فخر ساجدا لله ثم قال: سبحانك ما عرفوك ولا وحدوك فمن أجل ذلك وصفوك سبحانك لو عرفوك لوصفوك بما وصفت به نفسك سبحانك كيف طاوعتهم أنفسهم أن يشبهوك بغيرك اللهم لا أصفك إلا بما وصفت به نفسك ولا أشبهك بخلقك أنت أهل لكل خير فلا تجعلني من القوم الظالمين ثم التفت إلينا فقال: ما توهمتم من شيء فتوهموا الله غيره ثم قال: نحن آل محمد النمط الأوسط الذي لا يدركنا الغالي ولا يسبقنا التالي يا محمد إن رسول الله صلى الله عليه وآله حين نظر إلى عظمة ربه كان في هيئة الشاب الموفق وسن أبناء ثلاثين سنة يا محمد عظم ربي عز وجل أن يكون في صفة المخلوقين قال قلت: جعلت فداك من كانت رجلاه في خضرة؟ قال: ذاك محمد كان إذا نظر إلى ربه بقلبه جعله في نور مثل نور الحجب حتى يستبين له ما في الحجب إن نور الله منه أخضر ومنه أحمر ومنه أبيض ومنه غير ذلك يا محمد ما شهد له الكتاب والسنة فنحن القائلون به
Məhəmməd b. Əbu Abdullah mənə Məhəmməd b. İsmayıldan, o Hüseyn b. Həsəndən, o Bəkir b. Salehdən, o Həsən b. Səiddən, o da İbrahim b. Məhəmməd əl-Həzzaz və Məhəmməd b. Hüseyindən rəvayət etdi, dedilər ki: Biz Əbul-Həsən ər-Rza ə.s-ın hüzuruna daxil olduq və dedik ki: "bizə Məhəmməd s.a.a-in Rəbbi Azzə və Cəlləni hər cəhətdən mükəmməl, büxtələşmiş otuz yaşarında bir gənc surətində gördüyünü hekayə edilir, buna nə deyirsən?" həm də dedik ki: "Hişam b. Səlim, Sahibut-Taq və əl-Meysəmi deyirlər ki: "Allah, göbəyinə qədər boşdur, bundan aşağısı doludur." imam a.s bu sözləri eşidən kimi dərhal səcdəyə qapandı, sonra dedi ki: "(Rəbbim) səni tənzih edirəm, səni lazım olduğu kimi tanımadılar və layiq olduğun şəkildə başa düşmədilər. Buna görə səni təsəvvür etməyə çalışdılar. Səni tənzih edirəm, əgər səni bilsəydilər, sənin özünü vəsf etdiyin kimi vəsf edərdilər. Səni tənzih edirəm, səni başqasına bənzətməyə qəbləri necə yol verdi? Allahım səni ancaq sənin özünü vəsf etdiyin sifətlərlə vəsf edərəm. Səni yaratdıqların bənzətmərəm, sən, hər cürə yaxşılığa layiqsən. Məni zalimlərdən qılma." Sonra qayıdıb bizə belə dedi: "Zehninizdə nəyi təsəvvür etsəniz Allahın ondan başqa olduğunu bilin." ardınca bunları əlavə etdi: "biz Məhəmmədin Əhli Beyti orta yoldayıq. İfratçılar bizə çata bilməz və geridə qalanlar bizi keçə bilməz. Ey Məhəmməd (ravi)! Rəsulullah s.a.a Rəbbinin əzəmətinə baxdığı zaman özü hər baxımdan mükəmməl, büxtələşmiş, otuz yaşlarında bir gənc surətində idi. Ey Məhəmməd (ravi)! Mənim Rəbbim yaradılmışların özəlliklərinə sahib olmaqdan ucadır, münəzzəhdir." Dedim ki: "sənə qurban olum! İki ayağı yaşıllıqlar içərisində olan kimdir?" imam ə.s dedi ki: "O, Məhəmməd s.a.a idi, qəlbi ilə Rəbbinə baxdığı zaman Rəbbi onu, hicablar nuruna bənzər bir nurun içinə qoydu ki, hicabların gerisində olan şeylər onun üçün açıqlığa qovuşsun. Çünki Allahın nurunun bir qismi yaşıl, bir qismi, bir qismi qırmızı, bir qismi bəyaz... və s-dir. Ey Məhəmməd (ravi)! Kitab və sünnət nəyə şahidlik edirsə biz də bunu deyirik."

Kuleyni r.ə., "əl-Kafi", 1/59, Tövhid kitabı, 10-cu bab, hədis 3

الحسين بن الحسن: روى 17 رواية، في هذه الروايات، ان كان الراوي عنه محمد بن إسماعيل، الذي هو محمد بن إسماعيل البرمكي الرازي، فهو الحسين بن الحسن بن برد الدينوري المجهول الآتي 3345 والا فهو مجهول أيضا
Hüseyn b. Həsən: 17 rəvayət rəvayət etmişdir və bu rəvayətlərin hamsını ondan rəvayet eden şəxs Məhəmməd b. İsmayıl əl-Barməki ər-Razidir. və bu ravi Hüseyin b. Həsən b. Bərid əd-Dinavəridir ki, o məchuldur.

Şeyx Cövhəri, "Müfid min mucəm ricalil hədis", səhifə 165, 3349-cu ravi

بكر بن صالح الرازي
Bəkir b. Saleh ər-Razi

قال النجاشي: بكر بن صالح الرازي، مولى بني ضبّة، روى عن أبي الحسن موسى عليه السلام، ضعيف، له كتاب نوادر
Nəcaşi dedi ki: "Bəkr b. Saleh ər-Razi, bəni Dabbə oğullarının məvalisi, Əbul-Həsən Musa (imam Musa əl-Kazım ə.s.)-dan rəvayət etmişdir, zəifdir, "Nəvadir" adlı kitabı var."

وقال إبن الغضائري: ضعيف جداً، كثير التفرّد بالغرائب
və ibni Ğədairi dedi ki: "çox zəifdir, əsasən guluv mövzularında onda təfərrüd edilmişdir."

Seyyid Əbul Qasim əl-Xoyi r.a, "Mucəm ricalil hədis", 4/251, 1857-ci ravi

الحديث الثالث: ضعيف
3-cü hədis: zəif

II Məclisi r.a, "Miratul Uqul", 1/347

[إنا نحن نزلنا الذكر وإنا له لحافظون] (إنا نحن … الآية) رد لإنكارهم واستهزائهم في قوله: [يا أيها الذي نزل عليه الذكر ... الآية] (لحافظون) من الشياطين والزيادة والنقصان بخلاف الكتب المتقدمة فإنه لم يتول حفظها وإنما استحفظها الربانيين والأحبار فاختلفوا فيما بينهم بغيا فكان التحريف، ولم يكل القرآن إلى غير حفظه.
(الذكر) أي القرآن (لحافظون) من الزيادة والنقصان والتغيير والتحريف، وقيل: معناه: وإنا نتكفل بحفظه إلى آخر الدهر على ما هو عليه فتنقله الأمة وتحفظه عصرا بعد عصر إلى يوم القيامة لأنه حجة على الكل، وقيل: يحفظه من كيد المشركين ولا يمكنهم إبطاله ولا يندرس ولا ينسى، وقال الفراء: يجوز أن يكون الهاء في له كناية عن الرسول صلى الله عليه وآله فكأنه قال: إنا نزلنا القرآن وإنا لمحمد لحافظون
[Zikri biz nazil etdik və onun qoruyucuları da bizik] ayəsi "ey özünə Quran endirilən! Sən mütləq bir məcnunsun" buyruğunda keçən müşriklərin inkar edişlərini və alaylarını rədd etməkdədir. "Qoruyacağıq" buyruğu şeytanlardan, öncəki kitablarda gerçəkləşən əksiltmə və çoxalma növü kimi şeylərdən qoruyacağlq mənasındadır. Çünkü o keçmiş kitabların mühafizəsi işini Allah Təala deyil rəbbani və müdriklər öhdəsinə götürmdüşlər. Onlar da qısqançlıq və həsədlərindən ötəri ixtilafa düşdülər və beləliklə təhrif gerçəkləşdi. Allah Təala Quranın mühafizəsinə başqasının öhdəliyinə buraxmadı. "Zikr" sözü Quran mənasındadır. "Qoruyacağıq" əksiklik, artıqlıq, dəyişiklik və təhrifdən. Ayənin bu mənaya gəldiyi də söylənmişdir: "Zamanın sön dövrünə qədər Onu bu an olduğu hal üzrə qorunmasını biz üstlənəcəyik. Ümmət onu Qiyamət gününə qədər əsr-əsr nəql edəcək və qoruyacaq. Çünkü Quran bütün hər kəsə qarşı bir sübutdur." Deyilmişdir ki: "Allah Təala Quranı Şeytanın tənələlərindən qoruyacaq, onlara Quranı ləğvetmə seçimi verməyəcək, o nə köhnələcək və nə də unudulacaqdır."

Seyyid Nemətullah əl-Cəzairi r.a, "Uqudul Mərcan fi Təfsiril Quran", 2/624-625, Hicr surəsinin təfsiri